BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Tebliğin amacı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 376 ncı maddesi
kapsamında sermayenin kaybı veya borca batık olma durumlarında uyulacak usul
ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Tebliğ, anonim ve limited şirketler ile sermayesi paylara bölünmüş
komandit şirketleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Tebliğ, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 210
uncu maddesinin birinci fıkrası ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 446 ncı maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Tebliğde geçen;
a) Aktif: Şirketin sahip olduğu dönen ve duran
varlıkları,
b) Ara dönem finansal tablo: 3, 6 ve 9 aylık dönem
sonları itibarıyla hazırlanmış finansal tabloları,
c) Borç: Öz kaynaklar hariç şirketin aktiflerini
finanse ettiği kaynakları,
ç) Kanun: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı
Türk Ticaret Kanununu,
d) Kanuni yedek akçe: Kanunun 519 uncu maddesinde
düzenlenen yedek akçeyi,
e) Ortak: Anonim şirketlerin pay sahiplerini, limited ve
sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ortaklarını,
f) Serbest yedek akçe: Kanuni yedek akçelerin
sermayenin veya çıkarılmış sermayenin yarısını aşan kısmı ile kanun ve
sözleşme gereği ayrılanlar dışında genel kurulca ayrılmasına karar verilen
yedek akçeleri,
g) Şirket: Anonim ve limited şirketler ile
sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketleri,
h) Sözleşme: Anonim şirketler ile sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerin esas sözleşmesini, limitedşirketlerin
şirket sözleşmesini,
ı) Yönetim organı: Anonim şirketlerde yönetim
kurulunu, limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunu,
sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticiyi veya yöneticileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sermaye Kaybı
Genel kurulun toplantıya çağrılması
MADDE 5 – (1) Son
yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az
yarısının ya da üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı
takdirde yönetim organı, genel kurulu hemen toplantıya çağırır. Genel kurulun
gündem maddeleri arasında, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının
karşılıksız kaldığı belirtilir.
(2) Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az
yarısının ya da üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı durumlarda
farklı bir gündem ile toplantıya çağrılmış olsa dahi bu husus genel kurulda
görüşülür.
Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının
en az yarısının karşılıksız kalması halinde genel kurul
MADDE 6 – (1) Sermaye
ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması
halinde yönetim organı, bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri
sunar.
(2) Yönetim organı, son bilançoyu genel kurula sunarak
şirketin finansal yönden bulunduğu durumu bütün açıklığıyla ve her ortağın
anlayabileceği şekilde anlatır. Bu hususta genel kurula rapor da sunulabilir.
(3) Yönetim organı, şirketin mali durumundaki
kötüleşmeyi ortadan kaldırmak veya en azından etkilerini hafifletmek
amacıyla, uygun gördüğü sermayenin tamamlanması, sermaye artırımı, bazı
üretim birimlerinin veya bölümlerinin kapatılması ya da küçültülmesi,
iştiraklerin satışı, pazarlama sisteminin değiştirilmesi gibi iyileştirici
önlemleri alternatifli ve karşılaştırmalı olarak aynı genel kurula sunar ve
açıklar.
(4) Genel kurul, sunulan iyileştirici önlemleri aynen
kabul edebileceği gibi değiştirerek de kabul edebilir ya da sunulan önlemler
dışında başka bir önlemin uygulanmasına karar verebilir.
Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının
en az üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması halinde genel kurul
MADDE 7 – (1) Sermaye
ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisinin zarar sebebiyle
karşılıksız kalması halinde, toplantıya çağrılan genel kurul;
a) Sermayenin üçte biri ile yetinilmesine ve Kanunun
473 ilâ 475 inci maddelerine göre sermaye azaltımıyapılmasına,
b) Sermayenin tamamlanmasına,
c) Sermayenin artırılmasına,
karar verebilir.
Sermayenin azaltılması
MADDE 8 – (1) Sermaye
ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisi zarar sebebiyle
karşılıksız kalan şirketin genel kurulu, sermayenin üçte biriyle yetinmeye
karar verdiği takdirde sermaye azaltımı Kanunun 473 ilâ 475 inci
maddelerine göre yapılır.
(2) Bu madde kapsamında yapılacak sermaye azaltımında yönetim
organı, alacaklıları çağırmaktan ve bunların haklarının ödenmesinden veya
teminat altına alınmasından vazgeçebilir.
Sermayenin tamamlanması
MADDE 9 – (1)
Sermayenin tamamlanması, bilânço açıklarının ortakların tamamı veya bazı
ortaklar tarafından kapatılmasıdır. Kanuni yedek akçelerin yitirilen
kısımlarının tamamlanmasına gerek yoktur. Sermayenin tamamlanmasına karar
verilmesi halinde her ortak zarar sebebiyle karşılıksız kalan tutarı
kapatacak miktarda parayı vermekle yükümlüdür. Her ortak, payı oranında tamamlamaya
katılabilir ve verdiğini geri alamaz. Bu yükümlülük, sermaye konulması veya
borç verilmesi niteliğinde olmayıp karşılıksızdır. Ayrıca yapılan ödemeler,
gelecekte yapılacak sermaye artırımına mahsuben bir avans olarak
nitelendirilmez.
(2) Sermayenin tamamlanmasında, anonim ve sermayesi
paylara bölünmüş komandit şirketler bakımından Kanunun 421 inci maddesinin
ikinci fıkrasının (a) bendi, limited şirketler bakımından ise 603
ve devamı maddeleri uygulanır. Sermayenin tamamlanamaması, bazı ortakların
kendi istekleriyle tamamlama yapmasına engel oluşturmaz.
(3) Bilanço zararlarının kapatılması için getirilen
yükümlülükler uyarınca yapılan ödemeler öz kaynaklar içerisinde sermaye
tamamlama fonu hesabında toplanır ve takip edilir.
Sermayenin artırılması
MADDE 10 – (1)
Genel kurul tarafından;
a) Sermayenin zarar sonucu ortaya çıkan kayıp kadar
azaltılması ile birlikte eş zamanlı olarak istenilen tutarda artırımına karar
verilebilir. Sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı sermaye
artırımında artırılan sermayenin en az dörtte birinin ödenmesi şarttır.
b) Sermayenin zarar sonucu ortaya çıkan kayıp kadar
azaltılması yoluna gidilmeden sermaye artırımına karar verilebilir. Bu
şekilde yapılacak sermaye artırımında sermayenin en az yarısını karşılayacak
tutarın tescilden önce ödenmesi zorunludur.
Genel kurulun gerekli tedbirlerden birini
almaması
MADDE 11 – (1)
Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle
karşılıksız kalması halinde genel kurulun, 7 nci maddede belirtilen
tedbirlerden birine karar vermemesi halinde şirket kendiliğinden sona erer.
Bu şekilde sona eren şirketin tasfiye işlemleri, Kanunun 536 ncı ve
devamı maddelerine göre yürütülür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sermaye ile Kanuni Yedek Akçeler Toplamının
Tamamının Karşılıksız Kalması
Borca batık olma durumu
MADDE 12 – (1)
Borca batık olma durumu, şirketin aktiflerinin borçlarını karşılayamaması
halidir.
(2) Borca batık durumda olmanın işaretleri, yıllık ve
ara dönem finansal tablolardan, denetime tabi şirketlerde denetim
raporlarından, erken teşhis komitesinin raporlarından, yönetim organının
belirlemelerinden ortaya çıkabilir.
(3) Şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini
uyandıran işaretler varsa, yönetim organı, aktiflerin hem işletmenin
devamlılığı esasına göre hem de muhtemel satış fiyatları üzerinden bir ara
bilanço çıkartır.
(4) Yönetim organı, hem işletmenin devamlılığı esasına
hem de aktiflerin muhtemel satış değerlerine göre çıkarılan ara bilânço
üzerinden aktiflerin şirket alacaklarını karşılamaya yetmediğine karar
vermesi ve 7 nci maddede belirtilen tedbirleri almaması halinde
şirketin iflası için mahkemeye başvurur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ortak ve Son Hükümler
Esas alınacak finansal tablolar
MADDE 13 – (1)
Şirketlerin sermaye kaybı veya borca batık olma durumları, Kanunun 88 inci
maddesine göre hazırlanacak finansal tablolar esas alınarak belirlenir.
Finansal tabloların düzenlenmesinde ihtiyari olarak Türkiye Muhasebe
Standartlarının uygulanmasının tercih edilmesi halinde, bahsi geçen durum bu
şekilde hazırlanan finansal tablolar üzerinden değerlendirilir.
Sermayenin kaybı veya borca batık olma
durumlarında birleşmeye katılma
MADDE 14 – (1) Sermaye
kaybı veya borca batık durumda olan bir şirket, kaybolan sermayeyi
karşılayabilecek tutarda serbestçe tasarruf edilebilen özvarlığa sahip
bulunan bir şirket ile birleşebilir.
(2) Birleşmeye taraf olan bir şirketin, sermayesiyle
kanuni yedek akçeleri kaybolmuş veya borca batık durumda olması halinde;
birleşmeye taraf olan diğer şirketin kaybolan sermayeyi veya borca batıklık
durumunu karşılayacak miktarda serbestçe tasarruf edebileceği özvarlığa sahip
bulunduğu ve buna ilişkin tutarların, hesap şekli de gösterilerek
doğrulandığı veya belirtilen durumların mevcut olmadığının doğrulandığı
yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile ortaya
konulur. Devrolunan şirketlerin denetime tabi olması halinde bu rapor,
denetime tabi şirketin denetçisi tarafından da hazırlanabilir.
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 1/1/2023 tarihine
kadar, Kanunun 376 ncı maddesi kapsamında sermaye kaybı veya borca
batık olma durumuna ilişkin yapılan hesaplamalarda, henüz ifa edilmemiş
yabancı para cinsi yükümlülüklerden doğan kur farkı zararları dikkate
alınmayabilir.
Yürürlük
MADDE 15 – (1)
Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1)
Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
|