Giriş
MADDE 1 – (1) Günümüzde
bilgi-iletişim ve finansal teknoloji alanındaki hızlı gelişmeler ile elektronik
belge uygulamalarında kat edilen önemli mesafeler, mükelleflerimizin iş
süreçlerini, ödeme ve tahsilat süreçlerini, müşterilerine
düzenlemekte oldukları belgelerin oluşturulması, iletilmesi ve muhafazasında
sağlamakta olduğu verimlilik, maliyet avantajı, işlem kolaylığı ve etkin analiz
ve denetim kolaylığı nedeniyle, yeni uygulamaların mükelleflerimizin
kullanımına sunulmasının önemini artırmaktadır.
Bu kapsamda, bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme
kuruluşlarınca sunulan yeni teknolojik gelişmelere uygun, kullanımı kolay
ve mobilitesi yüksek ve fiziksel/klasik tahsilat araçları
(fiziki POS cihazları) gerektirmeyen daha düşük maliyetli çözümler uygulamada
ortaya çıkmaya başlamaktadır. Bu gelişime uygun olarak vergi mevzuatı
çerçevesinde mal ve hizmetlerin satışına yönelik işlemlerle buna yönelik tahsilatların güvenliğinin
ve belge düzeninin sağlanması hususu da son derece önem arz etmektedir.
Bu Tebliğ ile yukarıda belirtilen yeni teknolojik
gelişmelere uygun ve “Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi”
olarak tanımlanan sistem çerçevesinde, mal ve hizmet satışlarına ait
bedellerin tahsilatı ile mali belgelerin elektronik ortamda
oluşturulmasına ilişkin satış, tahsilat ve elektronik belge uygulamalarının
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar tarafından
mükelleflerin kullanımına sunumu ve mükellefler tarafından kullanımı sırasında
uyulması gereken usul ve esaslara yer verilmiştir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun mükerrer 242 nci maddesinin ikinci fıkrasında
Hazine ve Maliye Bakanlığının, “…elektronik defter, belge ve kayıtların
oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile defter ve
belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin
usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine
izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet
de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve
ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine
tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar
Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel
kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında
uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit
etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve
esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye…”
yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
(2) 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin
birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde “Mükellef ve meslek
grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre
tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya
düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva
etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli
karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya
dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik,
muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna göre
tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi
zorunluluğunu kaldırmaya,”
(3) numaralı bendinde; “Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu
defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve
kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda
izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve
kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle
görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda
uygulama usul ve esaslarını belirlemeye,”
(4) numaralı bendinde; “Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre
devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi
beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik
araçları konulmak suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü
elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve
bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak
gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname,
bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile
uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname,
bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları
itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya, kanuni süresinden sonra
kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine
düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameleri mükellefe, vergi sorumlusuna
veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya
tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye ve buna ilişkin usûl ve
esasları belirlemeye,”
(6) numaralı bendinde; “Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla
niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri
cihazlar ve sistemleri kullandırmaya,”
Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkili olduğuna ilişkin
hükümlere yer verilmiştir.
(3) Ayrıca 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin
Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunun “Yetki”
başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre ödeme kaydedici
cihazların kullanılmalarıyla ilgili olarak, bu Kanunla belli edilen hususlar
dışında uyulması gereken usul ve esasları belirlemeye ve bunlarda değişiklik
yapmaya Bakanlığımız yetkili kılınmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde
geçen;
a) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
b) Başkanlık: Gelir İdaresi Başkanlığını,
c) Elektronik belge (e-Belge): Usul ve esasları Vergi Usul
Kanunu genel tebliğleri ile belirlenen elektronik belgeleri,
ç) Finans kuruluşu: 19/10/2005 tarihli ve 5411
sayılı Bankacılık Kanununa göre faaliyet gösteren Bankalar ile 20/6/2013
tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme
Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanuna göre faaliyet
gösteren elektronik para kuruluşları ve ödeme kuruluşlarından Hazine ve Maliye
Bakanlığınca yetkilendirilen ve bu Tebliğde belirtilen sistemin işletilmesi
nedeniyle Bakanlık, Başkanlık ve sistem kapsamındaki hizmetlerden
yararlananlara karşı asli sorumlu olan kuruluşları,
d) Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi
(Sistem): Finans kuruluşları ya da ödeme kaydedici cihaz üreticileri ile
birlikte özel entegratör kuruluşlar tarafından bu Tebliğde belirtilen
usul ve esaslara uygun gerçekleştirilen satış, ödeme/tahsilat işlemleri
ile bu işlemlere ilişkin mali belgelerin elektronik belge olarak oluşturulması,
iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesi süreçlerine ilişkin olarak Bakanlıkça
izin verilen sistemi,
e) Ödeme aracı: Bankalar, elektronik para kuruluşları ve
ödeme kuruluşlarınca ödeme işlemlerinin yapılmasına olanak sağlayan
fiziki/sanal kartları ya da bu kuruluşların hesaplarından ödemeyi
gerçekleştirebilecek bilgileri barındıran ve fiziki niteliği bulunmayan
yazılımsal uygulamaları (QR, NFC vb.),
f) Ödeme kabul eden araç: Ödeme aracını kabul ederek
ödemeyi gerçekleştirebilen fiziki donanım veya yazılımsal uygulamaları,
g) Ödeme kaydedici cihaz: 3100 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde
ve 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 ncimaddesi hükümleri uyarınca
yayımlanan 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen teknik
dokümanlardaki nitelikleri haiz cihazları,
ğ) Ödeme kaydedici cihaz üreticisi: 426 Sıra No.lu Vergi
Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen yeni nesil ödeme kaydedici cihazların
üretim ve ithalatına ilişkin Bakanlıktan onay alan ve bu Tebliğde belirtilen
sistemin işletilmesi nedeniyle Bakanlık, Başkanlık ve sistem kapsamındaki
hizmetlerden yararlananlara karşı asli sorumlu olan kuruluşları,
h) Özel entegratör: Elektronik belgelerin (e-Fatura,
e-Arşiv Fatura, e-Serbest Meslek Makbuzu vb. diğer elektronik belgeler)
düzenlenmesi, iletilmesi, alınması ve saklama hizmetleri ile ilgili
mükelleflere hizmet verme konusunda Başkanlıktan alınmış özel entegratörlük izni
bulunan kuruluşları,
ifade eder.
Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim
Sistemi yoluyla elektronik belge düzenlenebilmesine ilişkin usul ve esaslar
MADDE 4 – (1) Ödeme kabul
eden araçlar, finans kuruluşu ya da ödeme kaydedici cihaz üreticisi tarafından
güvenliği sağlanmış ve bu Tebliğ kapsamındaki satış-tahsilat-belge oluşturma
süreçlerine ilişkin işlemlerin doğru bir şekilde yapılmasına ait sorumluluğu
bunlar tarafından kabul edilmiş nitelikte olmalıdır. Ödeme kabul eden araçların
bu Tebliğde belirtilen elektronik belgelerin oluşturulması sürecinde belgelerde
yer alması gereken zorunlu bilgileri temin edecek özellikte olması zorunludur.
(2) Ödeme kabul eden araçlar sadece bu Tebliğde tanımlanan
finans kuruluşları ya da ödeme kaydedici cihaz üreticileri tarafından bu
Tebliğde belirtilen sistemden yararlanmak isteyen mükelleflere
verilebilir.
(3) Ödeme kabul eden araçların kullanılması suretiyle
gerçekleştirilen mal ve hizmet satışlarına ait ödeme
işlemlerinin, özel entegratör kuruluşları
aracılığıyla, belge düzenleyecek mükellefin mükellefiyet türüne
uygun şekilde, anlık olarak, mevzuatta öngörülen elektronik belgelere
dönüştürülmesi ve düzenlenen bu belgenin elektronik (e-posta, sms,
bankacılık uygulamaları vb.) ve/veya kağıt ortamda
muhatabına iletilmesi zorunludur.
(4) Uygulama kapsamında mükelleflere hizmet vermek isteyen
finans kuruluşlarının e-belge düzenlenmesi konusunda işbirliği yapacağı
özel entegratör ile birlikte, ödeme kaydedici cihaz üreticilerinin
ise işbirliği yapacağı banka, elektronik para kuruluşu ya da ödeme kuruluşu ve
özel entegratör ile birlikte gerekli teknik, yazılım ve altyapı
hazırlıklarını yaparak Başkanlığa yazılı olarak başvurması gerekmektedir. Başkanlık,
yapılan başvuruların değerlendirilmesi sürecinde sistemin unsurlarına ilişkin
her türlü bilgi, belge veya ilgili diğer kamu kurum veya kuruluşların
uygunluğunu finans kuruluşları, ödeme kaydedici cihaz üreticileri ile
özel entegratör kuruluşlardan talep edebilir. Başkanlık tarafından
yapılan değerlendirme süreçlerini başarılı şekilde tamamlayan ve Bakanlık
tarafından da izin verilen finans kuruluşları ile ödeme kaydedici cihaz
üreticileri kendilerine izin yazısında bildirilen tarihten geçerli olmak üzere
Tebliğle belirtilen sistem kapsamında ödeme/tahsilat ve elektronik
belgelerin düzenlemesi hususunda işbirliği yapacakları özel entgeratörlerle birlikte
mükelleflere hizmet verebilirler. İzin verilen finans kuruluşları ile ödeme
kaydedici cihaz üreticilerine ve özel entegratörlere ilişkin
bilgiler www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanır.
(5) Bakanlık veya Başkanlık, ödeme kabul eden
araçlar, bu araçları sunan kurum ve kuruluşlar ile sisteme ilişkin başvuru,
test değerlendirme, izin, onay, güvenlik, denetim ve sorumluluğa ilişkin usul
ve esaslar ile ilgili olarak uyulması gerekli kural ve standartları belirlemeye
ve bunları Teknik Kılavuzlarla www.efatura.gov.tr internet
adresinde yayınlamaya veya yazılı olarak finans kuruluşları ya da ödeme
kaydedici cihaz üreticileri ile özel entegratörlere bildirmeye, izin
verilen sistem unsurlarını denetlemeye ya da denetlettirmeye, sistem kapsamında
sunulacak hizmetler nedeniyle mükelleflerden ya da özel entegratörlerin finans
kuruluşları ile ödeme kaydedici cihaz üreticilerinden talep edebileceği
komisyon, ücret vb. bedellerin azami tutarını belirlemeye ve bu hususta finans
kuruluşları, ödeme kaydedici cihaz üreticileri ile özel entegratörlerden yazılı
taahhütname almaya yetkilidir.
Sistemden yararlanabilecekler ve belge düzeni
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğde
belirtilen finans kuruluşları ya da ödeme kaydedici cihaz üreticileri
tarafından sunulan Sistemden aşağıdaki belirtilen mükellef grupları ihtiyari
olarak yararlanabilirler:
a) Ticari kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler,
b) İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler,
c) Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler,
ç) Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler,
d) Gerçek usulde vergilendirilen zirai kazancı elde eden
mükellefler,
e) Vergiden muaf esnaf.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında yer alan mükelleflerden
bu Tebliğle getirilen Sisteme dahil olanlar, Sistem kapsamında
gerçekleştirdikleri mal satışı ve hizmet ifasına ilişkin 213 sayılı Kanun
gereğince kendilerine düzenleme zorunluluğu getirilen mali belgeleri elektronik
belge olarak düzenlemek ve müşterilerine belgenin türü ve niteliğine bağlı
olarak elektronik ve/veya kağıt ortamda iletmek zorundadırlar. Vergiden muaf
esnaflar, belge düzenleme zorunlulukları bulunmadığından, format ve standardı
Başkanlık tarafından belirlenen ve www.efatura.gov.tr internet
adresinde yayınlanan Teknik Kılavuzda belirlenen mali değeri bulunmayan, bilgi
amaçlı “Bilgi Fişi” düzenleyeceklerdir.
(3) Sisteme dahil olan mükelleflerin,
faaliyetlerinde ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetleri bulunmamaktadır.
Ancak sisteme dahil olan mükelleflerden hali hazırda ödeme kaydedici
cihaz kullanmakta olanlar, söz konusu cihazlarını perakende satış fişi ile
belgelendirilebilecek satışlarında kullanmaları mümkündür. Bununla birlikte söz
konusu ödeme kaydedici cihazların Sistem kapsamında gerçekleştirilen ve e-Belge
düzenlenen hallerde kullanılması durumunda, elektronik belgelere ilişkin olarak
“Bilgi Fişi” (usul ve esasları Başkanlıkça www.ynokc.gib.gov.tr internet
adresinde yayımlanan Bilgi Fişleri Teknik Kılavuzunda belirtilen) düzenlemeleri
gerekmektedir.
(4) Sisteme dahil olan mükellefler, sistem
kapsamında verilmeyen banka vb. kuruluşlara ait EFT-POS
cihazlarını, ödeme kaydedici cihazlarla 483 Sıra No.lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliğinde ve bu Tebliğe dayanılarak Başkanlık tarafından
yayımlanan Teknik Kılavuzlar, Protokol dokümanları ve Başkanlık
tarafından www.ynokc.gib.gov.tr internet adresinde yapılan
duyurularla belirlenen kurallara uygun kullanılması şartıyla kullanmaya devam
edebilirler.
(5) Sistem kapsamında düzenlenen e-Belgelerin kağıt ortamda
verilmesi gereken nüshalarının verilmesinde, ÖKC’lerin, EFT-POS
cihazlarının ve Başkanlıkça izin verilen diğer cihazların kullanılması
mümkündür.
Sorumluluk ve ceza uygulaması
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğde
usul ve esasları belirlenen Sistemi mükelleflere sunan finans kuruluşları,
ödeme kaydedici cihaz üreticileri ile bu sistem kapsamında elektronik
belgelerin oluşturulmasına yönelik hizmet sunan özel entegratörler, hizmet
verdikleri mükelleflere ait tahsilat ve elektronik belge bilgilerini,
tahsilatın yapılması ile elektronik belgelerin oluşturulması, imzalanması,
gönderilmesi ve alınması amacı dışında (ilgili diğer mevzuatlarında izin
verilen haller hariç) kullanamazlar ve işleme taraf olanların yazılı izni
olmaksızın üçüncü kişilerle paylaşamazlar. Bu kuruluşlar bu faaliyetler
kapsamında elde ettiği ticari sır niteliğindeki bilgilerin güvenliğinden ve
gizliliğinden sorumludurlar.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasına aykırı olarak işleme
taraf olmayan üçüncü kişilerle gizli kalması gereken bilgileri paylaştığı ya da
bu Tebliğ ve bu Tebliğde belirtilen Teknik Kılavuzlarda açıklanan usul ve
esaslara uymadığı tespit olunan, finans kuruluşları, ödeme kaydedici cihaz
üreticileri ile özel entegratörlerin diğer Kanunların öngördüğü cezai
sorumlulukları dışında ayrıca Bakanlık ve Başkanlık tarafından bu Tebliğ
kapsamında verilen faaliyet izinleri iptal edilebilir.
(3) Sistemi mükelleflere sunan finans kuruluşları tahsilata ilişkin
bilgileri, özel entegratörler ise bu sistem kapsamında oluşturulan
elektronik belgeleri 10 yıl süre ile gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde
muhafaza etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk, hizmetten yararlanan
mükelleflerin 213 sayılı Kanunla getirilen muhafaza ve ibraz yükümlülüğünü
ortadan kaldırmaz.
(4) Sistemi mükelleflere sunan finans kuruluşları tahsilata
ilişkin bilgileri, özel entegratörlerin ise bu sistem kapsamında
oluşturulan elektronik belgeleri Başkanlığa, Başkanlıkça belirlenen
süreler dahilinde elektronik ortamda sunma, iletme veya uzaktan
erişime açma sorumluluğu bulunmaktadır. Elektronik ortamda sunum, iletim veya
uzaktan erişime ilişkin usul ve esaslar www.efatura.gov.tr internet
adresinde Başkanlık tarafından yayınlanan Teknik Kılavuzda açıklanacaktır.
(5) Sistem kapsamında elektronik belge hizmeti sunan
özel entegratörler, düzenlenen elektronik belgelerin bir örneğini sistemi
kullanan mükelleflerin erişimine kağıt ve/veya elektronik ortamda
sunmak zorundadırlar.
(6) Sisteme dahil olan mükellefler mücbir
sebepler ve 494 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen haller
dışında, Sistem kapsamında elektronik ortamda düzenlenmesi gereken belgeleri
kağıt ortamında düzenleyemezler. Bu nedenle mücbir sebep veya zorunlu
durumlarda kullanılmak üzere yeterli miktarda matbu belge bulundurulması
zorunludur.
Sistemin uygulamaya başlama zamanı
MADDE 7 – (1) Bu Tebliğle
belirlenen Sistem, 1/9/2019 tarihinden itibaren uygulamaya girer.
Yürürlük
MADDE 8 – (1) Bu
Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ
hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
