ÜCRET GARANTİ FONU HAKKINDA

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek 1 inci maddesi gereği; işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan üç aylık ödenmeyen ücret alacakları Ücret Garanti Fonundan ödenir.

4.IV.1. Başvurulara İlişkin İşlemler

Başvurular şahsen veya vekil aracılığıyla (noter tasdikli vekâletnameye haiz vekil) yapılabilir. Başvuru sahiplerinin Talep Dilekçesini doldurmaları sağlanır. Talep dilekçeleri vekil aracılığıyla doldurulanlar iş arayan kaydı yoksa (kişinin çalışıp, çalışmadığına bakılmaksızın) kayıt yaptırması için iş arayan kayıt servisine yönlendirilir. İş arayan kaydının yapılmasını müteakip başvuru yapılan birim tarafından ücret garanti ödemesi hak etsin ya da etmesin tüm talep dilekçeleri sisteme kaydedilmelidir.
Talep dilekçesi sisteme girilerek kaydet butonuna basılır. Kaydet butonuna basılınca evrak ekleme sayfası ve bildirge oluştur butonu aktif hale gelir. Dilekçeye eklenecek evraklar sisteme eklenebilir. Ekleme işlemi yapıldıktan sonra bildirge oluştur butonuna basılmak suretiyle boş bir bildirge oluşturulur. Bu bildirge üzerinde sadece işyerinin kayıtlı bulunduğu birim tarafından işlem yapılabilir. İşyerinin bağlı bulunduğu birim, bildirge listeleme/bildirge sorgulama ekrandan boş bildirgeleri sorgular eklerini inceleyerek bildirgeyi doldurur kaydeder ve onaylar. Böylece ödeme bilgileri oluşmuş olur. İlk ödeme dosyası oluşturulduğunda ödemeler gerçekleşir. Bildirge ile ilgili tüm işlemler işyerinin bulunduğu birim tarafından sonuçlandırılacak olup, işyerinin bulunduğu birim kontrol ve onaylama işleminden sorumludur.

4.IV.2. Hak Kazanma Koşulları

a) İşçi Alacak Belgesinde ücret alacağının bulunduğu dönemde işçinin, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında çalışıyor olması,
b) İşverenin, konkordato ilan edilmesi, aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile ödeme güçlüğüne düşmüş olması,
c) İşçinin ödenmeyen ücret alacağının, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önce oluşmuş olması,
ç) İşçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde aynı işyerinde çalışmış olması,

gerekmektedir.

Ancak (ç) bendine ilişkin aşağıdaki istisnalar bulunmaktadır.

1) İş akdi devam edenlerin;
a) Kanuni bir ödevin yerine getirilmesi,
b) Muvazzaf askerlik hizmetinin yerine getirilmesi,
c) Tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler,
ç) Savaş, sıkıyönetim, olağanüstü hal gibi durumlar,
d) Bir yıldan uzun süreli tedavi gerektiren hastalık,
nedenleriyle işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içerisinde işsizlik sigortası primi yatırılmamış olan ücret alacaklılarından, bunları belgelendirmeleri kaydıyla son bir yıl içerisinde çalışma şartı aranmaz.

2) İş akdi sona erenler için; ödeme güçlüğüne düşen işveren ile işçi arasında ücretin ihtilaflı olması halinde, işçinin, iş mahkemelerinde alacak davası açtığı tarihten davanın sonuçlandığı tarihe kadar geçen süre Ücret Garanti Fonu Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen bir yıllık süreyi durduran süre olarak kabul edilecek olup, davanın açıldığı tarihten geriye dönük bir yıl içerisinde çalışma şartı aranacaktır.

Örnek I: İşçinin iş akdi 01.01.2006 tarihinde fesh edilmiş ve işçi, 01.05.2006 tarihinde ücret alacak davası açmıştır. Dava sonucunda verilen karar 01.05.2009 tarihinde kesinleşmiştir. Davanın açıldığı tarihten kesinleşme tarihine kadar geçen üç yıllık süre dikkate alınmayacaktır. İşçinin, davanın açıldığı 01.05.2006 tarihinden geriye dönük bir yıl içerisinde aynı işyerinde çalışmış olması şartı aranacak ve bu durumda işçi bu şartı yerine getirmiş olduğundan, ilgiliye ödeme yapılacaktır.

Örnek II: İşçinin iş akdi 01.01.2007 tarihinde fesh edilmiş ve işçi, 01.05.2008 tarihinde ücret alacak davası açmıştır. Dava sonucunda verilen karar 01.05.2009 tarihinde kesinleşmiştir. Davanın açıldığı tarihten kesinleşme tarihine kadar geçen bir yıllık süre dikkate alınmayacaktır. İşçinin, davanın açıldığı 01.05.2008 tarihinden geriye dönük bir yıl içerisinde aynı işyerinde çalışmış olması şartı aranacak ve bu durumda işçi bu şartı yerine getirmemiş olduğundan, ilgiliye ödeme yapılmayacaktır.

4.IV.3. İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşme Tarihi

a) İflas halinde, mahkemece verilen iflas kararı tarihi,
b) İflasın ertelenmesi halinde, mahkemece verilen iflasın ertelenmesi kararı tarihi,
c) Konkordato halinde, konkordato mühlet kararı tarihi,
d) Aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı alınması halinde ise bu belgelerin düzenlenme tarihi,

işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü tarihi ifade eder.

4.IV.4. Başvuruların Kabulünde İstenecek Belgeler

a) İşveren için Aciz Vesikası alınması halinde;

Ücret alacaklılarının; İcra ve İflas Kanununun 143 üncü maddesi uyarınca İcra Dairesinden (İcra Müdürlüğünden) alınacak aciz vesikası veya anılan Kanunun 105 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca alınacak aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı ve İşçi Alacak Belgesi ile müracaat etmesi gerekir.

Aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı ve İşçi Alacak Belgesinde aranacak şartlar:
1. Aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağında yer alan borçlu işveren ile İşçi Alacak Belgesindeki borçlu işverenin aynı olması,
2. Aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağında yer alan alacaklı ile İşçi Alacak Belgesindeki alacaklının aynı olması,
3. Aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağında “hacze kabil mal yoktur” ifadesinin bulunması,
4. İşçi Alacak Belgesinin işveren tarafından onaylanması.

b) İşverenin İflası halinde;

İflasın açılmasına dair mahkeme kararı veya bu kararın İcra ve İflas Kanununun 166 ncı maddesi (...Daire, ayrıca kararı, karar tarihinde, tirajı elli binin (50.000) üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden biri ile birlikte iflas edenin muamele merkezinin bulunduğu yerdeki bir gazetede ve Ticaret Sicili Gazetesinde ilan eder.) uyarınca yayınlanmış ilanı ve İşçi Alacak Belgesi ile müracaat etmesi gerekir.

İşçi Alacak Belgesinde aranacak şartlar:

1. İflas kararı verilen işveren ile İşçi Alacak Belgesindeki işverenin aynı olması,

2. İşçi Alacak Belgesinin İflas İdaresi veya İflas Dairesi (İflas Müdürlüğü) tarafından düzenlenmesi ve onaylanması.

c) İflasın Ertelenmesi halinde;

İflasın ertelenmesine dair mahkeme kararı veya bu kararın İcra ve İflas Kanununun 166 ncı maddesi (...Daire, ayrıca kararı, karar tarihinde, tirajı elli binin (50.000) üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden biri ile birlikte iflas edenin muamele merkezinin bulunduğu yerdeki bir gazetede ve Ticaret Sicili Gazetesinde ilan eder.) uyarınca yayınlanmış ilanı, İşçi Alacak Belgesi ve İşçi Alacak belgesini imzası bulunan kayyım veya kayyımların imza sirküleri ile müracaat etmesi gerekir.

İşçi Alacak Belgesinde aranacak şartlar:

1. İflasın ertelenmesi kararı verilen işveren ile İşçi Alacak Belgesindeki işverenin aynı olması,

2. İşçi Alacak Belgesinin, mahkeme tarafından verilen iflasın ertelenmesi kararı ile görevlendirilen kayyım veya kayyımlar tarafından kararda yer verilen şekilde onaylanması.

İflasın ertelenmesi talebi ile açılan davalarda mahkeme tarafından “ihtiyati tedbir kararı” verilmesi durumunda bu karara istinaden Ücret Garanti Fonu kapsamında ödeme yapılmayacaktır.

ç) İşverenin Konkordato ilan etmesi durumunda;

Mahkemece verilen konkordato mühlet kararı veya bu kararın İcra ve İflas Kanununun 288 inci maddesi (İcra Mahkemesince mühlet, karar tarihinde tirajı elli binin (50.000) üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden birinde ilan olunur…) uyarınca yayınlanmış ilanı, İşçi Alacak Belgesi ve İşçi Alacak Belgesinde imzası bulunan Konkordato Komiseri veya Konkordato Tasfiye Memurunun imza sirküleri ile müracaat etmesi gerekmektedir.

İşçi Alacak Belgesinde aranacak şartlar:

1- Mahkeme tarafından Konkordato mühlet kararı verilen işveren ile İşçi Alacak Belgesindeki işverenin aynı olması,

2- İşçi Alacak Belgesinin Konkordato Komiseri veya Konkordato Tasfiye Memuru tarafından düzenlenmesi ve onaylanması.

4.IV.5. Alt İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi Durumunda Ücret Alacaklılarının Başvuruları

Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir.

Alt işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi durumunda, alt işverenin ücret alacaklıları önce asıl işverenden ücret alacaklarını talep etmeleri gerekmektedir. Asıl işverenin de ödeme güçlüğüne düşmesi halinde, alt işveren için 4.IV.2. bendindeki, asıl işveren için de 4.IV.2.b) şartları sağlamaları halinde ücret alacaklılarının Fondan yararlanmaları mümkün olacaktır.

4.IV.6. Ücretin Kontrolü

İşçi Alacak Belgesinde belirtilen ücretin net ücret olması gerekmektedir. Ancak brüt ücret yazılmış ise brüt üzerinden de işlem yapılabilecektir.

Ücret net olarak yazılmış ise, SGK kayıtlarında ilgili dönemde belirtilen brüt ücretin neti hesaplanarak İşçi Alacak Belgesindeki tutar ile karşılaştırılacaktır. İşçi Alacak Belgesindeki tutar büyük ise SGK kayıtlarına göre hesaplanana net tutar ödenecektir. Küçük ise İşçi Alacak Belgesindeki rakam ödenecektir.

Ücret brüt olarak yazılmış ise, SGK kayıtlarında ilgili dönemde belirtilen brüt ücret İşçi Alacak Belgesindeki tutar ile karşılaştırılacaktır. İşçi Alacak Belgesindeki tutar büyük ise SGK kayıtlarına göre hesaplanan net tutar ödenecektir. Küçük ise İşçi Alacak Belgesindeki rakamın neti ödenecektir.

Ancak yapılacak ödemeler 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesi uyarınca belirlenen günlük kazanç üst sınırını aşamaz.

Örneğin:
(A) Brüt Ücret : 1.000,00 TL

(B) SGK Primi (Ax14/100) %14: 140,00 TL
(C) İşsizlik Sig. Fonu (A/100) %1: 10,00 TL
(D) Toplam (B+C): 150,00 TL

(E) Gelir Vergisi Matrahı (A-D): 850,00 TL
(F) Hesaplanacak Gelir Vergisi (Ex15/100)%15: 127,50 TL
*(G) Asgari Geçim İndirimi: 49,95 TL
(H) Gelir Vergisi %15 (F-G): 77,55 TL

(I) Damga Vergisi %0,6 (Ax6/1000): 6,00 TL
(İ) Kesintiler Toplamı (D+H+I): 233,55 TL
Ödenecek Aylık Net Ücret (A-İ) : 766,45 TL

* Asgari Geçim İndirimi, Maliye Bakanlığınca, (2008 yılı başından geçerli olmak üzere) ödenecek döneme ilişkin olmak üzere ilgilerin kendisi için belirlenen aylık rakamdır.

4.IV.7. İşsizlik Ödeneği Alan Ücret Alacaklılarının Sisteme Girişleri
Ücret Garanti Fonuna müracaat eden ücret alacaklılarının işten çıkış tarihlerinin bir gün sonra olarak sisteme girilmesi gerekmektedir. Bu tarih ödeme işleminde herhangi bir işlev görmemektedir.

4.IV.8.Banka Disketi Oluşturma

İşlemler, başvuruyu izleyen ayın sonuna kadar ödeme yapılacak şekilde her ayın 25. gününe kadar tamamlanacaktır. Ödemeler ise her ayın son gününde yapılacaktır.

4.IV.9. Ücret Garanti Fonu İle İlgili Bildirimler

Hak sahibine ödeme kararı iadeli taahhütlü olarak veya elden tebliğ edilir. Ayrıca, yapılan ödemeler ivedilikle, iflas durumunda İflas Masasına, iflasın ertelenmesi durumunda Kayyıma, işveren için Aciz Vesikası alınması durumunda İcra Dairesine (İcra Müdürlüğüne), konkordato durumunda Konkordato Komiseri veya Konkordato Tasfiye Memuruna ve ayrıca işverene ve işverenin bağlı bulunduğu vergi dairelerine bildirilecektir.

Ancak, işveren hakkında verilen iflas, iflasın ertelenmesi veya konkordato kararının Yargıtay tarafından onanıp/bozulması durumunun kontrol edilmesi, bozulması durumunda ödenen ücret alacaklarının işverenden tahsilinin sağlanması gerekmektedir.

4.IV.10. Dosyalama

Dosyalama işyeri SGK sicil numarasına göre yapılacaktır. Klasörün ilk sayfasında işverenin/işverenlerin adı soyadı, unvanı, işyeri adresleri ve SGK işyeri sicil numaraları yer alacaktır.

Her bir alacaklı için açılacak dosya gömleklerinde ise, talep dilekçesi ve ekleri ile diğer her türlü belge yer alacaktır.

4.IV.11.Yersiz Ödemelerin Tahsili

• İşverenin kusurundan kaynaklanan veya hileli iflas veya ticaretten men edilmeye ilişkin kararlara yapılan fazla ödemeler işverenden,

• İşçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler işçiden,

Yasal faiziyle birlikte tahsil edilir.

Tahsil edilemeyen fazla ödemeler 4.IV.10 Dosyalama bölümünde belirtilen işyeri klasöründe yer alan diğer bilgi ve belgelerle birlikte ilgililer hakkında yasal yoldan tahsilinin yapılabilmesi için İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığına gönderilir.

4.IV.12. Zaman Bakımından Uygulama

İşveren hakkında, 10.06.2003 ve 26.05.2008 tarihleri arasında Aciz Vesikası veya Aciz Vesikası hükmündeki Haciz Tutanağı düzenlenmiş ya da İflas veya Konkordato kararı verilmiş ise ücret alacağı bulunan işçilere 18.10.2004 tarih ve 25617 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ücret Garanti Fonu Yönetmeliği hükümlerine göre ödeme yapılacaktır.

10.06.2003 ve 26.05.2008 tarihleri arasındaki döneme ait İflasın Ertelenmesi kararına istinaden Ücret Garanti Fonu kapsamında ödeme yapılması mümkün değildir.

4.IV.13. Ücret Alacaklarında Zamanaşımı

İşçi Alacak Belgesindeki ücret alacaklarının, işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü tarihten geriye dönük 5 yıl içinde oluşması gerekmektedir.

Örnek: İşveren hakkında 30.06.2009 tarihinde iflas kararı verilmiş ve aynı tarihte işçinin iş akdi feshedilmiştir.

İşçinin ücret alacaklarının ait olduğu dönemler ve gün sayıları ise aşağıdaki gibidir;

Mayıs 2004 (30 gün)
Haziran 2004 (30 gün)
Temmuz 2004 (30gün)

Bu durumda ilgiliye sadece Temmuz 2004 ayına ait ödeme yapılacak; Mayıs 2004 ve Haziran 2004 aylarına ait ücret alacaklarının zamanaşımına girmesi nedeniyle bu aylara ilişkin ödeme yapılmayacaktır.

4.V. Formlar-Ekler : Formlar üzerinde İSDB değişiklik yapılabilir.

Ek 4-2 Talep Dilekçesi,

Ek 4-11 Sandık Listesi,

Ek 4-13 Kısa Çalışma Talep Formu,

Ek 4-19 Ücret Garanti Fonu İşçi Alacak Belgesi,

Ek 4-20 Ücret Garanti Fonu Talep Dilekçesi,

Ek 4-26 Sigortalı İşsizin Teşvik Kapsamında İşe Alınma Bildirim Formu