MADDE 1 –
3/4/2007 tarihli ve 26482 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kurumlar Vergisi
Genel Tebliği (Seri No: 1)’nin “10.6.3.1. Sermaye artırımının tescili ve
artırılan tutarın şirketin banka hesabına yatırılması” başlıklı bölümünden
sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenmiştir.
“10.6.3.1.1. Sermaye avanslarının durumu
İleride gerçekleştirilecek sermaye artırımından kaynaklanan
sermaye taahhüdünün yerine getirilmesinde kullanılmak amacıyla, sermaye
artırımına ilişkin karardan önce ortaklar tarafından sermaye avansı olarak
şirketin banka hesabına yatırılan tutarların;
a)
Banka hesabına yatırıldığı tarihten itibaren
şirketin bilançosunda öz sermaye kalemleri arasında yer alan “Diğer Sermaye
Yedekleri” hesabında izlenmesi ve
b)
Banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde
bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar bu tutarlarla ilgili sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil
ettirilmesi
şartıyla, söz konusu kararın ticaret siciline tescil
ettirildiği tarih esas alınarak indirim uygulamasında dikkate alınması
mümkündür.
Dolayısıyla, şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihin
içinde bulunduğu hesap döneminde sermaye artırımına konu edilmeyen sermaye
avansı niteliğindeki tutarların, indirim uygulamasında dikkate alınması mümkün
değildir. Ayrıca, şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihten itibaren bilançoda
öz sermaye kalemleri arasında yer alan “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında
izlenmeyen tutarlar için, ilgili hesap döneminde bu tutarlara ilişkin sermaye
artırımı gerçekleştirilse dahi indirim uygulamasından faydalanılması mümkün
bulunmamaktadır.
Örnek: (B)
A.Ş.’nin ortaklarından Bay (T)’nin, şirketin yürüttüğü proje için ihtiyaç
duyulan finansmanın sağlanması amacıyla ve ileride sermayeye eklenmek üzere
10/5/2016 tarihinde şirketin banka hesabına yatırdığı 1.000.000 TL tutarındaki
sermaye avansı, (B) A.Ş. tarafından 10/5/2016 tarihinde “Diğer Sermaye
Yedekleri” hesabına kaydedilmek suretiyle şirket kayıtlarına intikal
ettirilmiştir. Daha sonra (B) A.Ş.’nin nakdi sermaye artışına ilişkin karar
30/6/2016 tarihinde ticaret siciline tescil ettirilerek söz konusu tutarla
ilgili sermaye artırımına ilişkin gerekli muhasebe kayıtları yapılmıştır.
Buna göre, ortak Bay (T) tarafından 10/5/2016 tarihinde
şirketin banka hesabına yatırılan ve aynı tarihte “Diğer Sermeye Yedekleri”
hesabına kaydedilerek şirket kayıtlarına geçirilen bu tutar için nakdi sermaye
artışına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği 30/6/2016 tarihinden
itibaren indirim uygulamasından yararlanılması mümkündür.”
MADDE 2 – Anılan
Tebliğin “32. Kurumlar Vergisi Oranı ve Geçici Vergi” başlığı “32. Kurumlar
Vergisi Oranı, Geçici Vergi ve İndirimli Kurumlar Vergisi” olarak
değiştirilmiş, bu başlıktan sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm başlığı ve bu
bölümden sonra gelmek üzere ise aşağıdaki bölüm eklenmiştir.
“32.1. Kurumlar vergisi oranı ve geçici vergi” “32.2. İndirimli
kurumlar vergisi
Kurumlar Vergisi Kanununa 28/2/2009 tarihli ve 5838 sayılı
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla eklenen 32/A maddesinde,
maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik
belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançların, yatırımın kısmen veya
tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı
tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi
tutulacağı hüküm altına alınmıştır.
32.2.1. Kapsam
Kurumlar vergisi mükelleflerinin, Ekonomi Bakanlığınca
yatırım teşvik belgesine bağlanan yatırımlarından, yatırımın kısmen veya
tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren elde ettikleri
kazançları dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi uygulamasından faydalanmaları
mümkündür.
Ayrıca, 6322 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A
maddesinin ikinci fıkrasına eklenen (c) bendinde, yatırıma başlanılan tarihten
itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam
yatırıma katkı tutarının %50'sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması
tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde
edilen kazançlarına indirimli vergi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı
tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu için sıfıra kadar
indirmeye veya %80'e kadar artırmaya Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu hüküm
altına alınmıştır.
Buna göre, mükelleflerin, yatırım teşvik belgesi
kapsamındaki yatırımlarından elde ettikleri kazançlarının yanı sıra toplam
yatırıma katkı tutarının Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen kısmına ilişkin
olarak yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına da
indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün hale gelmiştir.
İndirimli vergi oranı uygulamasından gelir vergisi
mükellefleri de yararlanabilecektir.
32.2.2. İndirimli vergi oranından yararlanamayacaklar
Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren
kurumlar ile iş ortaklıklarının indirimli kurumlar vergisi uygulamasından
faydalanması mümkün değildir.
Ayrıca taahhüt işlerinden, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı
Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve
İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 8/6/1994
tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşletDevret Modeli
Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile
rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlardan elde edilen
kazançlar dolayısıyla da mükelleflerin indirimli vergi oranı uygulamasından
yararlanması mümkün değildir.
32.2.3. İndirimli kurumlar vergisi uygulaması
Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde
edilen kazançlara, ilgili teşvik belgesinde yer alan yatırıma katkı ve vergi
indirim oranları dikkate alınarak yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine
başlanılan hesap döneminden itibaren, yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya
kadar indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.
Yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi
uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe
karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırım tutarına bölünmesi
suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade etmektedir. Örnek 1: (A) A.Ş.’nin yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki yatırımının toplam tutarı 5.000.000 TL ve yatırıma katkı
oranı %25’tir. Bu durumda toplam yatırıma katkı tutarı aşağıdaki şekilde
hesaplanacaktır.
Toplam yatırıma katkı =
Toplam yatırım harcaması x
Yatırıma katkı oranı
tutarı
=
5.000.000 TL x %25
=
1.250.000 TL
Söz konusu toplam yatırıma katkı tutarı, yatırımdan elde
edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle Devletin
tahsilinden vazgeçeceği kurumlar vergisi tutarını ifade etmektedir.
Öte yandan Bakanlar Kurulu, yatırım harcamaları içindeki arsa,
bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how
bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırmaya
yetkili olup bu yetki çerçevesinde çıkarılan 14/7/2009 tarihli ve 2009/15199
sayılı ve 15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları
Hakkında Bakanlar Kurulu Karar (Karar)’ları uyarınca arazi, arsa, royalti,
yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar indirimli kurumlar
vergisi uygulamasına konu edilemeyecektir. Dolayısıyla yatırıma katkı tutarının
hesaplanmasında arazi, arsa, royalti ve yedek parça harcamaları ile amortismana
tâbi olmayan diğer harcamalar dikkate alınmayacaktır.
Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde
edilen kazançlarla ilgili olarak indirimli kurumlar vergisi uygulamasına,
yatırımın kısmen veya tamamen işletilmeye başlandığı geçici vergi döneminden
itibaren başlanılır. Yatırımın işletilmeye başlandığı geçici vergi döneminden
itibaren yatırımdan elde edilen kazanca, teşvik belgesinde yer alan ve vergi
indirimi içeren yatırım tutarını aşmamak üzere, gerçekleştirilen yatırım
harcaması dolayısıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar
indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanır.
Örnek 2: Yeni
kurulan (B) A.Ş.’nin 2014 hesap döneminde başlamış olduğu ve yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki komple yeni yatırımının toplam tutarı 8.000.000 TL’dir.
2015 hesap döneminde kısmen işletilmeye başlanan bu yatırımın 1.000.000 TL’lik
kısmı gerçekleştirilmiş ve (B) A.Ş. söz konusu yatırımdan bu hesap döneminde
300.000 TL kazanç elde etmiştir. (Yatırıma katkı oranı: %40, vergi indirim
oranı: %60)
Toplam yatırıma katkı tutarı
|
=
|
Toplam yatırım harcaması x Yatırıma katkı
oranı
|
|
=
|
8.000.000 TL x %40
|
||
=
|
3.200.000 TL
|
||
2015 hesap döneminde hak kazanılan
yatırıma
katkı tutarı
|
=
|
Gerçekleştirilen yatırım harcaması x
Yatırıma katkı oranı
|
|
=
|
1.000.000 TL x %40
|
||
=
|
400.000 TL
|
Buna göre, (B) A.Ş.’nin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki
bu yatırımından 2015 hesap döneminde elde ettiği kazanca uygulanacak indirimli
kurumlar vergisi oranı ile yararlanılan yatırıma katkı tutarı aşağıdaki gibi
olacaktır.
İndirimli KV oranı : [KV oranı - (KV oranı x Vergi indirim
oranı)]
:
[%20 - (%20 x %60)] = [%20 - %12] = %8
- Yatırımdan elde edilen
kazanç ...................................................... :
|
300.000 TL
|
- İndirimli KV olmasaydı
ödenecek KV (300.000 TL x %20)…….. :
|
60.000 TL
|
-
İndirimli orana göre hesaplanan KV (300.000 TL x %8) :
|
24.000 TL
|
- Yararlanılan yatırıma
katkı tutarı (60.000 TL - 24.000 TL)….......:
|
36.000 TL
|
(B) A.Ş.’nin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki
yatırımının kısmen işletilmesinden 2015 hesap döneminde elde ettiği 300.000 TL
kazancına indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle faydalandığı yatırıma
katkı tutarı 36.000 TL’dir. Dolayısıyla, yapılan yatırım harcaması nedeniyle
2015 hesap döneminde hak kazanılan 400.000 TL’lik yatırıma katkı tutarının bu
dönemde faydalanılamayan (400.000 TL - 36.000 TL) 364.000 TL’lik kısmından
izleyen hesap dönemlerinde bu yatırımdan elde edilen kazançlara indirimli vergi
oranı uygulanmak suretiyle yararlanılabilecektir.
32.2.4. İndirimli vergi uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen
yetki
Bakanlar Kurulu, Kanunun 32/A maddesinin ikinci fıkrasının;
-
(a) bendi ile istatistikî bölge birimleri
sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik
gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırmaya ve
gruplar itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bu sektörler ile organize
sanayi bölgeleri, Gökçeada ve Bozcaada'da yapılan yatırımlara ve Bakanlar
Kurulunca belirlenen kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgelerinde yapılan
turizm yatırımlarına ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini
belirlemeye,
-
(b) bendi ile her bir il grubu, stratejik
yatırımlar veya (a) bendinde belirtilen yerler için yatırıma katkı oranını
%55'i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasını aşan büyük ölçekli yatırımlarda
ise %65'i geçmemek üzere belirlemeye, kurumlar vergisi oranını %90'a kadar
indirimli uygulatmaya,
-
(c) bendi ile yatırıma başlanılan tarihten
itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam
yatırıma katkı tutarının %50'sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması
tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde
edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle
yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu için
sıfıra kadar indirmeye veya %80'e kadar artırmaya,
-
(ç) bendi ile yatırım harcamaları içindeki arsa,
bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how
bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırmaya,
yetkilidir.
Bu yetki çerçevesinde Bakanlar Kurulunca 2009/15199 ve
2012/3305 sayılı Kararlar başta olmak üzere indirimli vergi oranı uygulamasına
ilişkin belirlemeler yapılmıştır.
32.2.5. Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarda
indirimli kurumlar vergisi uygulaması
Yatırım teşvik belgesinde yer alan yatırıma katkı ve vergi
indirim oranları dikkate alınarak ilgili teşvik belgesi kapsamındaki
yatırımlardan elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması
esastır.
Kanunun 32/A maddesinin ikinci fıkrasına 6322 sayılı
Kanunla eklenen (c) bendi hükmüyle, mükelleflerin yatırım teşvik belgesi
kapsamındaki yatırımlarının yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden 1/1/2013
tarihinden itibaren elde ettikleri kazançlarına, indirimli kurumlar vergisi
uygulanması suretiyle yatırıma katkı tutarının kısmen kullandırılması mümkün
hale gelmiştir.
Mükelleflerin, 6322 sayılı Kanunla yapılan bu değişiklikten
sonra yayımlanan 2012/3305 sayılı Karar kapsamında düzenlenmiş yatırım teşvik
belgeleri kapsamındaki yatırımlarına fiilen başladıkları tarihten itibaren,
hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben;
a)
Toplam yatırıma katkı tutarının Bakanlar Kurulu
Kararı ile belirlenen oranını geçmemek ve
b)
Gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını
aşmamak üzere, yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden 1/1/2013 tarihinden
itibaren elde ettikleri kazançlarına indirimli kurumlar vergisi
uygulanabilecektir.
Buna göre, 2012/3305 sayılı Karar kapsamında düzenlenmiş
yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların yatırım döneminde, mükelleflerin
diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına indirimli kurumlar vergisi
uygulanmak suretiyle kısmen yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı, en fazla
toplam yatırıma katkı tutarının Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen oranına
tekabül eden kısmı kadar olabilecektir. Yatırım döneminde, yatırım teşvik
belgesi kapsamında gerçekleştirilen yatırım harcamasının, bu dönemde
yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarından (toplam yatırıma katkı tutarının
Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen oranına tekabül eden kısmı) daha düşük
olması halinde diğer faaliyetlerden yatırım döneminde elde edilen kazançlara
indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle kısmen yararlanılacak yatırıma
katkı tutarı, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşamayacaktır.
Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli
kurumlar vergisi uygulanması açısından “yatırım dönemi” ifadesinden, yatırım
teşvik belgesi kapsamındaki yatırıma fiilen başlanılan tarihi içeren geçici
vergilendirme döneminin başından tamamlama vizesi yapılması amacıyla Ekonomi
Bakanlığına müracaat tarihini içeren geçici vergilendirme döneminin son gününe
kadar olan sürenin anlaşılması gerekmektedir.
Öte yandan yatırımın fiilen tamamlandığı tarihin, tamamlama
vizesinin yapılmasına ilişkin olarak Ekonomi Bakanlığına müracaat tarihinden
önceki bir geçici vergilendirme dönemine isabet etmesi halinde ise yatırımın
fiilen tamamlandığı tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin son gününün
yatırım döneminin sona erdiği tarih olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Örnek 1: (D)
A.Ş. 2012/3305 sayılı Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik belgesi
kapsamındaki toplam 20.000.000 TL’lik yatırımına 2/3/2013 tarihinde başlamış
olup bu yatırıma ilişkin olarak 2013 hesap dönemi sonu itibarıyla 12.000.000 TL
tutarında yatırım harcaması yapmıştır. 2014 hesap döneminde de devam eden bu
yatırımını henüz işletmeye başlamamış olan (D) A.Ş., 2013 hesap döneminde diğer
faaliyetlerinden 28.000.000 TL kazanç elde etmiş olup bu tutar aynı zamanda (D)
A.Ş.’nin kurumlar vergisi matrahıdır. (Yatırıma katkı oranı: %40, vergi indirim
oranı: %80, yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek kısmı:
%50)
(D) A.Ş., henüz işletilmeyen bu yatırımından kazanç elde
etmediği için 2013 hesap döneminde sadece diğer faaliyetlerinden elde ettiği
kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulayabilecektir.
Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli
kurumlar vergisi uygulamasındaki üst sınır:
- 1. sınır:
Yatırım döneminde yararlanılabilecek
yatırıma
katkı tutarı
|
=
|
[(Toplam yatırım harcaması x Yatırıma katkı
oranı) x Belirlenen oran]
|
=
|
[(20.000.000 TL x %40) x %50]
|
|
-
2. sınır:
|
=
|
4.000.000 TL
|
Gerçekleştirilen yatırım
|
=
|
12.000.000 TL
|
harcaması
2012/3305 sayılı Karar kapsamında düzenlenmiş yatırım
teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların yatırım döneminde mükelleflerin
diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına indirimli kurumlar vergisi
uygulanmak suretiyle kısmen yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı, en fazla
toplam yatırıma katkı tutarının Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen oranına
tekabül eden kısmı kadar olabileceğinden, (D) A.Ş.’nin yatırım döneminde diğer
faaliyetlerinden elde ettiği kazançlara, yararlanılacak yatırıma katkı tutarı
4.000.000 TL’yi geçmemek üzere, indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.
(D) A.Ş.’nin 2013 hesap döneminde diğer faaliyetlerden elde
ettiği kazançlarına ilişkin indirimli kurumlar vergisi uygulaması aşağıdaki
gibi olacaktır.
İndirimli KV oranı : [KV
oranı - (KV oranı x Vergi indirim oranı)]
:
[%20 - (%20 x %80)] = [%20 - %16] = %4
- Diğer
faaliyetlerden elde edilen kazanç (KV
matrahı) ..................... : 28.000.000
TL
- İndirimli
KV olmasaydı ödenecek KV .............................................. : 5.600.000 TL
- Yatırım
döneminde yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı .............. : 4.000.000
TL - İndirimli KV matrahı
[Yararlanılabilecek
yatırıma katkı tutarı / (KV oranı - İndirimli KV oranı)]
[4.000.000 TL /
(%20 - %4)] ..............................................................
:
- İndirimli orana tabi
matrah üzerinden hesaplanan KV
|
25.000.000 TL
|
(25.000.000 TL x %4)
........................................................................ :
|
1.000.000 TL
|
- Genel
orana tabi matrah (28.000.000 TL - 25.000.000 TL) .............. :
- Genel
orana tabi matrah üzerinden hesaplanan KV
|
3.000.000 TL
|
(3.000.000 TL x %20) ........................................................................
:
|
600.000 TL
|
- Hesaplanan toplam KV
(1.000.000 TL + 600.000 TL) ..................... :
|
1.600.000 TL
|
(D)
A.Ş.’nin yatırım döneminde diğer faaliyetlerden
elde ettiği kazancının 25.000.000 TL’lik kısmına indirimli kurumlar vergisi
oranı uygulanması nedeniyle tahsilinden vazgeçilen kurumlar vergisi tutarı
[(25.000.000 TL x %20) - (25.000.000 TL x %4)] 4.000.000 TL’dir. Buna göre, (D)
A.Ş. bu yatırımı dolayısıyla yatırım döneminde yararlanabileceği yatırıma katkı
tutarının (4.000.000 TL) tamamından, 2013 hesap döneminde diğer faaliyetlerden
elde edilen kazancına indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle faydalanmıştır.
Dolayısıyla, (D) A.Ş.’nin henüz tamamlanmamış bu yatırımı nedeniyle 2014 ve
sonraki hesap dönemlerinde diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına
indirimli kurumlar vergisi uygulanmasına imkân bulunmamaktadır.
Öte yandan, toplam yatırıma katkı tutarının kalan
[(20.000.000 TL x %40) - 4.000.000 TL] 4.000.000 TL’lik kısmının, bu yatırımın
işletilmesinden elde edilecek kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmak
suretiyle kullanılabileceği tabiidir.
Örnek 2: (E)
A.Ş. 2012/3305 sayılı Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik belgesi
kapsamındaki toplam 35.000.000 TL tutarındaki yatırımına 18/3/2013 tarihinde
başlamış olup 2013 hesap dönemi içinde bu yatırımına ilişkin olarak 2.800.000
TL yatırım harcaması yapmıştır. (Yatırıma katkı oranı: %30, vergi indirim
oranı: %70, yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek kısmı:
%30)
(E)
A.Ş. yatırımını 12/3/2014 tarihinde fiilen
tamamlamış olup 15/4/2014 tarihinde tamamlama vizesinin yapılması için Ekonomi
Bakanlığına müracaat etmiştir.
Hesap dönemi olarak takvim yılını kullanan (E) A.Ş. 2013
hesap döneminin 1. geçici vergi döneminden itibaren diğer faaliyetlerinden elde
ettiği kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulayabilecektir.
(E) A.Ş. 2013 hesap döneminde diğer faaliyetlerinden
25.000.000 TL kazanç elde etmiştir. Bu dönemde (E) A.Ş.’nin söz konusu yeni
yatırımından herhangi bir kazancı bulunmamaktadır. Diğer faaliyetlerden elde
edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulamasındaki üst sınır:
- 1. sınır:
Yatırım döneminde
|
||
yararlanılabilecek yatırıma katkı
tutarı
|
=
|
[(35.000.000
TL x %30) x %30]
|
-
2. sınır:
|
=
|
3.150.000 TL
|
Gerçekleştirilen yatırım harcaması = 2.800.000
TL
Dolayısıyla, (E) A.Ş.’nin yatırım dönemi içinde yer alan
2013 hesap döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettiği 25.000.000 TL
kazancına, yararlanılacak yatırıma katkı tutarı 2.800.000 TL’yi geçmemek üzere,
indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.
İndirimli KV oranı [%20 -
(%20 x %70)] = [%20 - %14]
............. :
|
%6
|
- Diğer faaliyetlerden elde
edilen kazanç (KV matrahı) ................. :
|
25.000.000 TL
|
- İndirimli
KV olmasaydı ödenecek KV ......................... ............... :
- Yatırım
döneminde yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı
|
5.000.000 TL
|
(2013 hesap döneminde yapılan harcama
nedeniyle) ................. :
|
2.800.000 TL
|
- İndirimli
KV matrahı [2.800.000 / (%20 - %6)] ......... ................. :
- İndirimli
orana tabi matrah üzerinden hesaplanan KV
|
20.000.000 TL
|
(20.000.000 TL x %6)
................................................. ................. :
|
1.200.000 TL
|
- Genel
orana tabi matrah (25.000.000 TL - 20.000.000 TL) ......... :
- Genel
orana tabi matrah üzerinden hesaplanan KV
|
5.000.000 TL
|
(5.000.000 TL x %20)
................................................. ................. :
|
1.000.000 TL
|
- Ödenecek toplam KV
(1.200.000 TL + 1.000.000 TL) ................ :
|
2.200.000 TL
|
2013 hesap döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen
kazanca indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanması nedeniyle tahsilinden
vazgeçilen kurumlar vergisi tutarı [(20.000.000 TL x %20) - (20.000.000 TL x
%6)] 2.800.000 TL’dir. Buna göre, toplam yatırıma katkı tutarının yatırım
döneminde yararlanılabilecek 3.150.000 TL’lik kısmından kalan (3.150.000 -
2.800.000 TL) 350.000 TL’lik tutar için, en az bu tutar kadar ilave yatırım
harcaması yapılmış olması kaydıyla yatırım dönemi içinde yer alan izleyen hesap
döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar
vergisi uygulanabilecektir.
Öte yandan, toplam yatırıma katkı tutarının yatırım
döneminde kullanılmayan kısmının, hak kazanılan yatırıma katkı tutarını aşmamak
üzere, bu yatırımın işletilmesinden elde edilecek kazançlara indirimli kurumlar
vergisi uygulanmak suretiyle kullanılabileceği tabiidir. (E) A.Ş.’nin
yatırımının 12/3/2014 tarihinde fiilen tamamlanması nedeniyle 2014 hesap
döneminin 1. geçici vergilendirme döneminde yatırım dönemi sona erdiğinden,
2014 hesap döneminin 2. geçici vergilendirme döneminden itibaren diğer
faaliyetlerden elde ettiği kazançları için söz konusu yatırım teşvik belgesi
kapsamında indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmamaktadır. (E)
A.Ş.’nin, yatırım dönemi içerisinde yer alan 2014 hesap döneminin 1. geçici
vergilendirme döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına,
yararlanacağı yatırıma katkı tutarı (toplam yatırıma katkı tutarının yatırım
döneminde yararlanılabilecek kısmından kalan) 350.000 TL’yi aşmamak üzere
indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir. Ayrıca 2014 hesap döneminin
izleyen geçici vergilendirme dönemlerine ait geçici vergi beyannameleri ile hesap
dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde, 1. geçici vergilendirme
döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarla sınırlı olmak üzere
indirimli kurumlar vergisinden faydalanabilecektir.
Öte yandan, (E) A.Ş.’nin yatırım döneminden sonra diğer
faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar genel oranda kurumlar vergisine tabi
tutulacak olup bu dönemden itibaren, toplam yatırıma katkı tutarının yatırım
döneminde kullanılmayan kısmına ulaşılıncaya kadar, sadece yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki bu yatırımdan elde edilen kazançlara indirimli kurumlar
vergisi uygulanabilecektir.
Örnek 3: (F)
A.Ş.’nin yatırım teşvik belgesi kapsamında 2014 hesap döneminde başlamış olduğu
yatırımının toplam tutarı 10.000.000 TL’dir. 2014 hesap döneminde kısmen işletilmeye
başlanan bu yatırımın 6.000.000 TL’lik kısmı gerçekleştirilmiş ve (F) A.Ş. 2014
hesap döneminde bu yatırımından 2.000.000 TL,
diğer faaliyetlerinden de 20.000.000 TL kazanç elde etmiştir.
(Yatırıma katkı oranı: %40, vergi indirim oranı: %80, yatırıma
katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek kısmı: %30) Bu durumda;
Yatırıma katkı tutarı
|
=
Toplam yatırım harcaması x Yatırıma katkı oranı
|
=
10.000.000 TL x %40
|
|
2014 hesap döneminde
|
=
4.000.000 TL
|
gerçekleştirilen yatırım Gerçekleştirilen yatırım
dolayısıyla hak kazanılan = harcaması x
Yatırıma katkı oranı yatırıma katkı tutarı
=
6.000.000 TL x %40
=
2.400.000 TL
: [KV
oranı - (KV oranı x Vergi indirim oranı)]
İndirimli KV oranı
: [%20
- (%20 x %80)] = [%20 - %16] = %4
- Yatırımdan
elde edilen kazanç
....................................................................... : 2.000.000 TL
- İndirimli
KV olmasaydı ödenecek KV
.......................................................... : 400.000 TL - İndirimli KV oranı
.........................................................................................
: %4
- İndirimli
orana göre hesaplanan KV (2.000.000 TL x %4) ........................... : 80.000 TL
- Yararlanılan
yatırıma katkı tutarı (400.000 TL - 80.000 TL) ........................ : 320.000 TL
(F) A.Ş. yatırım teşvik belgesi kapsamındaki henüz
tamamlanmamış yatırımından 2014 hesap döneminde elde ettiği 2.000.000 TL
kazancı üzerinden indirimli orana göre (%4 oranında) hesaplanan 80.000 TL
kurumlar vergisini ödeyecek ve 320.000 TL yatırıma katkı tutarından
faydalanabilecektir.
Öte yandan, 2015 hesap döneminde 10.000.000 TL’lik
yatırımını tamamlayan (F) A.Ş.’nin teşvik belgesi kapsamındaki yatırımı henüz
tamamlanmadığından yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettiği
kazançlarına da indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmaktadır. Bu
kapsamda yararlanılacak yatırıma katkı tutarıyla ilgili hesaplama ise aşağıdaki
şekilde olacaktır.
Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli
kurumlar vergisi uygulamasındaki üst sınır:
- 1. Sınır:
Yatırım döneminde
=
[(10.000.000 TL x %40) x %30]
yararlanılabilecek yatırıma katkı
|
|
tutarı
=
1.200.000 TL
- 2. Sınır:
Gerçekleştirilen yatırım
=
6.000.000 TL
harcaması
|
|
- Kurumlar vergisi matrahı
.............................................................. :
|
22.000.000 TL
|
- İndirimli
KV olmasaydı ödenecek KV (22.000.000 TL x %20) .. :
- Yararlanılabilecek
azami yatırıma katkı tutarı
|
4.400.000 TL
|
(Diğer faaliyetlerden elde edilen
kazançlar dolayısıyla) .............. :
|
1.200.000 TL
|
- İndirimli
KV oranı [%20 - (%20 x %80)] = [%20 -
%16] ........... :
- İndirimli
KV matrahı [1.200.000 / (%20 - %4)]
|
%4
|
(Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar
dolayısıyla) ............... :
|
7.500.000 TL
|
- İndirimli KV matrahı
toplamı (7.500.000 TL + 2.000.000 TL)
.. :
|
9.500.000 TL
|
- İndirimli orana göre
hesaplanan KV (9.500.000 TL x %4)
......... :
|
380.000 TL
|
- Genel
orana tabi matrah (20.000.000 TL - 7.500.000 TL) ........... : 12.500.000 TL
- Genel
orana göre hesaplanan KV (12.500.000 TL
x %20) .......... : 2.500.000 TL
- Ödenecek
toplam KV (380.000 TL + 2.500.000 TL) ................... : 2.880.000 TL
- Yararlanılan
toplam yatırıma katkı tutarı
(1.200.000 TL + 320.000 TL)
...................................................... : 1.520.000
TL
Yatırım döneminde yararlanılabilecek yatırıma katkı
tutarına ilişkin olarak diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca indirimli
kurumlar vergisi oranı uygulanması nedeniyle tahsilinden vazgeçilen kurumlar
vergisi tutarı [(7.500.000 TL x %20) - (7.500.000 TL x %4)]
1.200.000 TL’dir. Buna göre, yatırım döneminde diğer
faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmak
suretiyle yararlanılabilecek 1.200.000 TL’lik toplam yatırıma katkı tutarının
tamamından 2014 hesap döneminde faydalanılmıştır. Dolayısıyla, (F)
A.Ş.’nin izleyen hesap dönemlerinde, yatırım dönemi devam
etse dahi, diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına bu yatırımı
dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmamakta olup
diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar genel oranda kurumlar vergisine
tabi tutulacaktır.
Öte yandan, toplam yatırıma katkı tutarının kalan
(4.000.000 TL - 1.200.000 TL) 2.800.000
TL’lik kısmının, bu yatırımın işletilmesinden elde edilecek
kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle kullanılabileceği
tabiidir.
2014 hesap döneminde bu yatırımın kısmen işletilmesinden
elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulanması nedeniyle (F) A.Ş.,
[(2.000.000 TL x %20) - (2.000.000 TL x %4)] 320.000 TL tutarında yatırıma
katkı tutarından faydalanmıştır. Dolayısıyla kalan (2.800.000 TL - 320.000 TL)
2.480.000 TL’lik yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar, gerçekleştirilen
yatırım harcaması üzerinden hak kazanılan yatırıma katkı tutarını aşmamak
üzere, sadece yatırım teşvik belgesi kapsamındaki bu yatırımdan elde edilen
kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.
32.2.6. Diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın kapsamı ve indirimli
vergi oranı uygulamasında öncelik sırası
İndirimli vergi oranı uygulamasında, mükelleflerin gerek
2009/15199 sayılı ve gerekse
2012/3305 sayılı Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik
belgeleri kapsamındaki yatırımlarının işletilmesinden elde edilen kazançları
dışında kalan tüm kazançları diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç olarak
kabul edilecektir.
Dolayısıyla, söz konusu Kararlara göre düzenlenmiş yatırım
teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara, ilgili
teşvik belgesinde yer alan vergi indirim oranı dikkate alınarak indirimli vergi
uygulanması esas olup anılan Kararlar uyarınca düzenlenmiş yatırım teşvik
belgeleri kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlar, indirimli vergi
uygulamasında diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç olarak
değerlendirilmeyecektir.
Ancak, 2009/15199 veya 2012/3305 sayılı Karara göre
düzenlenmiş yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların tamamlanmış ve
indirimli vergi oranı uygulanmak suretiyle yatırıma katkı tutarlarının
tamamının kullanılmış olması halinde, bu yatırımlardan, hak kazanılan yatırıma
katkı tutarının tamamının kullanıldığı hesap döneminden itibaren elde edilen
kazançlar, indirimli vergi uygulamasında diğer faaliyetlerden elde edilen
kazanç olarak değerlendirilebilecektir.
Mükelleflerin 2012/3305 sayılı Karara göre düzenlenmiş
birden fazla yatırım teşvik belgesinin bulunması ve yatırım döneminde diğer
faaliyetlerden elde edilen kazancın yetersiz olması durumunda, hangi teşvik
belgesine öncelik verileceği mükellefler tarafından serbestçe
belirlenebilecektir. Mükelleflerin tercih ettikleri teşvik belgesinde yer alan
vergi indirim oranına göre ve anılan Kararın 15 inci maddesinin beşinci fıkrası
ile 2015 ve 2016 yılları için geçici 5 inci maddesinde belirlenen sınırlar
dâhilinde, diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına indirimli vergi
oranı uygulanabilecektir.
32.2.7. Kurumlar vergisi matrahının birden fazla yatırım teşvik belgesi
kapsamında elde edilen kazançtan düşük olması
İlgili dönem kurumlar vergisi matrahının, 2009/15199 sayılı
veya 2012/3305 sayılı Karara göre düzenlenmiş birden fazla yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki yatırımlardan bu hesap dönemi içinde elde edilen toplam
kazançtan düşük olması halinde, her bir yatırım teşvik belgesi kapsamında ayrı
ayrı elde edilen kazancın bu yatırımlardan elde edilen toplam kazanca oranının
kurumlar vergisi matrahına uygulanması suretiyle, bu teşvik belgelerinde yer
alan vergi indirim oranlarına göre indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.
Örnek: (G) A.Ş.
2013 hesap döneminde, 2009/15199 sayılı Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki 1. yatırımından 300.000 TL, 2012/3305 sayılı Karara göre
düzenlenmiş yatırım teşvik belgesi kapsamındaki 2. yatırımından ise 200.000 TL
kazanç elde etmiştir. Ancak, (G) A.Ş.’nin 2013 hesap dönemi sonundaki kurumlar
vergisi matrahı 400.000 TL’dir.
İlgili teşvik belgesi
kapsamında
= indirimli KV uygulanacak matrah
|
Yatırım teşvik
belgesi kapsamındaki ilgili yatırımdan
KV matrahı x elde
edilen kazanç
Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan
elde edilen toplam kazanç
|
|
Yatırım 1 (2009/15199)
|
è
|
300.000 / (300.000 +
200.000) = %60
|
Yatırım 2 (2012/3305)
İlgili teşvik belgesi
|
è
|
200.000 / (300.000 +
200.000) = %40
|
kapsamında indirimli
KV uygulanacak matrah
|
=
|
KV matrahı x Tespit
edilen oran
|
Yatırım 1 (2009/15199)
|
è
|
400.000 x %60 =
240.000 TL
|
Yatırım 2 (2012/3305)
|
è
|
400.000 x %40 =
160.000 TL
|
Yatırımlardan
elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulanması:
Dolayısıyla, 400.000 TL’lik kurumlar vergisi matrahının
240.000 TL’lik kısmına 2009/15199 sayılı Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik
belgesindeki vergi indirim oranı; 160.000 TL’lik kısmına ise 2012/3305 sayılı
Karara göre düzenlenmiş yatırım teşvik belgesindeki vergi indirim oranı dikkate
alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.
32.2.8. Tevsi yatırımlardan
doğan kazançlarda indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması
Tevsi yatırımlardan elde edilen kazancın işletme bütünlüğü
çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, bu
kazanca indirimli vergi oranı uygulanacaktır. Kazancın ayrı bir şekilde tespit
edilememesi halinde ise tevsi yatırım dolayısıyla indirimli vergi oranı
uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun
aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara
ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir.
Tevsi yatırımlardan elde edilen kazancın bu şekilde
oranlama yapılmak suretiyle belirlenmesi seçimlik bir hak olmayıp, indirimli
kurumlar vergisi uygulanacak kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı
hesaplarda izlenmek suretiyle mükellefçe tespit edilmesi esastır.
“Dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam
sabit kıymet” ifadesinden Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesi uyarınca
amortisman mevzuunu oluşturan iktisadi kıymetlerin anlaşılması, dolayısıyla boş
arazi-arsa ve amortismana tabi olmayan diğer kıymetlerle ilgili tutarların bu
hesaplamada dikkate alınmaması; sabit kıymet tutarının hesabında ise bu
kıymetlerin birikmiş amortismanları düşülmeden önceki brüt tutarlarının dikkate
alınması gerekmektedir.
Öte yandan bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer
alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri olarak, gerekli şartların oluşması
halinde yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan değerleri dikkate
alınacaktır.
Birden fazla tevsi yatırımı bulunan kurumların oranlama
yaparken sadece tevsi yatırıma konu hizmet ve üretim işletmesiyle ilgili sabit
kıymetleri değil, kurumun aktifine kayıtlı olan ve amortisman mevzuunu
oluşturan tüm sabit kıymetlerin toplamını dikkate almaları gerekmektedir.
Hak kazanılan yatırıma katkı tutarına birden fazla yılda
ulaşılması halinde her bir dönem itibarıyla indirimli oran uygulanacak kazanç,
tevsi yatırım tutarının her bir dönem sonu itibarıyla kurumun aktifine kayıtlı
bulunan toplam sabit kıymet tutarına oranlanması suretiyle belirlenecektir.
Ayrıca mevcut sabit kıymet tutarı, indirimli kurumlar
vergisi uygulanacak kazancın tespit edileceği geçici vergilendirme dönemleri
için, ilgili geçici vergilendirme döneminin son günü; hesap dönemleri için ise
ilgili hesap döneminin son günü itibarıyla tespit edilecek ve indirimli oran
uygulanacak kazancın hesaplanmasında dikkate alınacaktır.
Tevsi yatırımlardan elde edilen kazancın ayrı hesaplarda
izlenmek suretiyle tespit edilememesi durumunda indirimli kurumlar vergisine
konu edilecek kazanç, tevsi yatırım tutarının toplam sabit kıymet tutarına
bölünmesi suretiyle bulunacak oranın kurumun ticari bilanço kârı ile çarpılması
suretiyle hesaplanacaktır. Ancak, indirimli kurumlar vergisi uygulanacak
kazancın, kurumlar vergisi matrahını aşamayacağı tabiidir.
Örnek: (H) A.Ş.
2013 hesap döneminde yatırım teşvik belgesi kapsamında 1.000.000 TL tutarında
tevsi yatırım harcaması yapmış olup söz konusu yatırım 2013 yılında
tamamlanmıştır. Yatırım döneminde herhangi bir kazancı bulunmayan (H) A.Ş. bu
dönemde indirimli kurumlar vergisinden yararlanmamıştır.
Söz konusu şirketin 2014 hesap döneminde ticari bilanço
kârı 200.000 TL, kurumlar vergisi matrahı ise 100.000 TL’dir. Tevsi yatırımdan
doğan kazanç ayrı bir şekilde tespit edilememiştir. (Yatırıma katkı oranı: %40,
vergi indirim oranı: %70)
(H) A.Ş.’nin dönem sonunda aktifine kayıtlı bulunan sabit
kıymetlerin tutarları aşağıdaki gibidir:
Sabit kıymetler
|
Amortisman düşülmeden önceki brüt tutar
|
250-Arazi ve Arsalar
|
750.000 TL
|
252-Binalar
|
2.000.000 TL
|
255-Demirbaşlar
|
1.000.000 TL
|
258-Yapılmakta Olan
Yatırımlar
|
1.000.000 TL
|
TOPLAM
|
4.750.000
TL
|
Tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarının hesaplanmasında
amortismana tabi olmayan boş arsa ve araziler dikkate alınmayacağından,
oranlamada dikkate alınacak tutar (4.750.000 TL - 750.000 TL) 4.000.000 TL’dir.
Tevsi yatırıma isabet eden kazanç tutarı
|
=
|
Gerçekleşen tevsi yatırım tutarı
 x Ticari bilanço kârı
Dönem sonu toplam sabit kıymet tutarı
|
Tevsi yatırıma isabet eden kazanç
tutarı
|
=
|
1.000.000 TL
 x 200.000 TL
4.000.000 TL
|
= %25 x 200.000 TL
= 50.000 TL
Buna göre, indirimli kurumlar vergisine tabi tutulacak olan
matrah 50.000 TL, (H) A.Ş.’nin kurumlar vergisi matrahından düşük olduğundan,
bu tutarın tamamı indirimli kurumlar vergisi uygulamasına konu olacaktır.
Yatırıma katkı oranı %40 olduğundan, hak kazanılan yatırıma
katkı tutarı (1.000.000 TL x %
40) 400.000 TL’dir.
- Kurumlar vergisi matrahı
.............................................................. :
|
100.000 TL
|
- İndirimli KV oranı [%20 -
(%20 x %70)] = [%20 - %14] ...........
:
|
%6
|
- İndirimli KV matrahı
.................................................................... :
|
50.000 TL
|
- İndirimli orana göre
hesaplanan KV (50.000 TL x %6) ............... :
|
3.000 TL
|
- Genel orana tabi matrah
(100.000 - 50.000 TL) ........................... :
|
50.000 TL
|
- Genel orana göre
hesaplanan KV (50.000 TL x
%20)................. :
|
10.000 TL
|
- Ödenecek toplam KV (3.000
TL + 10.000 TL) ............................ :
|
13.000 TL
|
Yapılan tevsi yatırım nedeniyle tahsilinden vazgeçilen
kurumlar vergisi, diğer bir ifadeyle yararlanılan yatırıma katkı tutarı
[(50.000 TL x %20) - (50.000 TL x %6)] 7.000 TL’dir. Buna göre, hak kazanılan
400.000 TL’lik yatırıma katkı tutarının kalan (400.000 TL - 7.000 TL) 393.000
TL’lik kısmı için izleyen hesap dönemlerinde sadece bu yatırımdan elde edilen
kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün bulunmaktadır.
Öte yandan, (H) A.Ş.’nin yatırım döneminde diğer
faaliyetlerden kazanç elde etmiş olması halinde diğer şartları da taşıması
kaydıyla bu kazançlarına indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün
olabilecektir.
32.2.9. Kanunda belirtilen şartlara uyulmaması halinde yapılacak
işlemler
Hesap dönemi itibarıyla 32/A maddesinin ikinci fıkrasında
belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz konusu
vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında
tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme
faiziyle birlikte tahsil olunur.
Dolayısıyla, anılan maddenin ikinci fıkrasında verilen
yetki çerçevesinde Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen hususlara uyulmaması
halinde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk
ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle
birlikte tahsil edilecektir. Ancak, mezkûr ikinci fıkrada belirtilen şartların
sağlanamaması dışında, haksız bir nedenle indirimli kurumlar vergisi
uygulamasından yararlanılması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergilere
ilişkin olarak vergi ziyaının gerçekleşeceği tabiidir.
32.2.10. Teşvik belgeli yatırımların devri
32.2.10.1. Yatırımın faaliyete geçmeden önce devredilmesi durumu
Kanunun 32/A maddesinin altıncı fıkrasına göre, yatırımın
faaliyete geçmesinden önce devri halinde, devralan kurum, ilgili mevzuatta
belirtilen koşulları aynen yerine getirmek kaydıyla indirimli vergi
uygulamasından yararlanabilecektir. Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri
halinde devreden kurumun bu yatırım dolayısıyla indirimli vergi oranı
uygulamasından yararlanamayacağı tabiidir.
Diğer taraftan, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine
başlanılmadan önce indirimli kurumlar vergisi uygulanan hallerde, yatırımın
tamamlanıp işletilmeye geçilmemesi durumunda yatırım döneminde indirimli vergi
oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi
ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil edilir.
32.2.10.2. Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra
devredilmesi durumu
Kanunun 32/A maddesinin yedinci fıkrasına göre, yatırımın
kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde, indirimli vergi
uygulamasından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise
devralan, ilgili mevzuatta belirtilen koşulları yerine getirmek kaydıyla
yararlanabilecektir.
Örnek: (K)
A.Ş.’nin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımının toplam tutarı
8.000.000 TL’dir. (K) A.Ş. 2015 hesap döneminde başladığı yatırım kapsamında bu
dönemde 2.000.000 TL yatırım harcaması yapmış ve kısmen işletilmeye başlanan bu
yatırımdan anılan dönemde 250.000 TL kazanç elde etmiştir. (K) A.Ş. bu
yatırımını, kısmen işletilmeye başlandığı 2015 hesap döneminin sonunda
devretmiştir. (Yatırıma katkı oranı: %60, vergi indirim oranı: %80).
Buna göre,
Yatırıma katkı tutarı
|
=
Toplam yatırım harcaması x Yatırıma katkı oranı
|
|
=
8.000.000 TL x %60
|
||
=
4.800.000 TL
|
||
2015 hesap döneminde
hak kazanılan yatırıma katkı tutarı
|
= Gerçekleştirilen x
yatırım harcaması
= 2.000.000 TL x %60
= 1.200.000 TL
|
Yatırıma
katkı
oranı
|
Bu yatırımdan elde edilen kazanca kurumlar vergisi %80
oranında indirimli uygulanacağı için, yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar
yatırımdan elde edilen kazanç [%20 - (%20 x %80)] %4 oranında kurumlar
vergisine tabi olacaktır.
Yatırımdan (K) A.Ş. tarafından elde edilen 250.000 TL
kazanç üzerinden (250.000 TL x %4) 10.000 TL kurumlar vergisi ödenecek olup ilk
yıl yararlanılan yatırıma katkı tutarı; [(250.000 TL x %20) - (250.000 TL x %4)]
40.000 TL olacaktır.
Dolayısıyla, kısmen işletilmeye başlanılan bu yatırımı
devralan kurum, gereken koşulları yerine getirmek kaydıyla, 4.800.000 TL’lik
yatırıma katkı tutarının kalan (4.800.000 TL -
40.000 TL) 4.760.000 TL’lik kısmı için indirimli kurumlar
vergisinden yararlanabilecektir.”
MADDE 3 – Bu
Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder