BİRİNCİ BÖLÜM
Giriş
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 28/2/2008 tarihli
ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
Hakkında Kanun hükümleri ile 10/8/2016 tarihli ve 29797 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan ve söz konusu Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esasların
düzenlendiği Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine
İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinde yer alan açıklamalar çerçevesinde,
araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine yönelik Ar-Ge ve
tasarım indirimi ileteknogirişim sermaye desteğine ilişkin vergisel
teşviklerin uygulamasına ilişkin hususların açıklanmasıdır.
Yasal düzenleme
MADDE 2 – (1) 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme
ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun16/2/2016 tarihli
ve 6676 sayılı Kanunla değişik 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü maddelerinde
aşağıdaki hükümler yer almaktadır:
“MADDE 2 – (1) Bu Kanunun uygulamasında;
a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma
ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının
artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere
kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre
uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve
teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan,
çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetleri,
b) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap
verebilen, mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar
yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri ile
oluşturulan süreçleri ve süreçlerin neticelerini,
c) Ar-Ge merkezi: Ar-Ge ve yenilik projelerini
veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve
yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların
Türkiye’deki işyerleri dahil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan
sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde
örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde
bulunan ve en az elli tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden,
yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri,
ç) Ar-Ge projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik
tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel
kişilerce sağlanacak aynî ve/veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri
mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve Ar-Ge faaliyetlerinin
her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde
gerçekleştirilen ve araştırmacı tarafından yürütülen projeyi,
d) Rekabet öncesi işbirliği projeleri: Birden fazla
kuruluşun; ölçek ekonomisinden yararlanmak suretiyle yeni süreç, sistem ve
uygulamalar tasarlayarak verimliliği artırmak ve mevcut duruma göre daha yüksek
katma değer sağlamak üzere, rekabet öncesinde ortak parça veya sistem
geliştirmek ya da platform kurabilmek amacıyla yürütecekleri, Ar-Ge veya
tasarım faaliyetlerine yönelik olarak yapılan işbirliği anlaşması kapsamındaki
bilimsel ve teknolojik niteliği olan projeleri,
…
f) Ar-Ge personeli: Ar-Ge faaliyetlerinde
doğrudan görevli araştırmacı ve teknisyenleri,
g) Araştırmacı: Ar-Ge faaliyetleri ile yenilik
tanımı kapsamındaki projelerde, yeni bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin
tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer
alan en az lisans mezunu uzmanları,
h) Destek personeli: Ar-Ge ve yenilik veya tasarım
faaliyetlerine katılan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yönetici, teknik
eleman, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personeli,
…
j) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar
Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı
yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma,
geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin
tümünü,
k) Tasarım merkezi: Tasarım projelerini veya sözleşme
çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini
gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş
yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin;
organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran
yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on tam zaman eşdeğer
tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan
birimleri,
…
n) Tasarım projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik
tanımı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel
kişilerce sağlanacak aynî veya nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri
mülkiyet haklarının paylaşım esasları tespit edilmiş ve tasarım faaliyetlerinin
her safhasını belirleyecek mahiyette ve bilimsel esaslar çerçevesinde tasarımcı
tarafından yürütülen projeyi,
…
ifade eder.
MADDE 3 – (1) Ar-Ge ve tasarım indirimi: Teknoloji
merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile
kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında
uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini
desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya
uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet
öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden
yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı
ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından
desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen
münhasıran tasarım harcamalarının tamamı, 13/6/2006 tarihli ve 5520
sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının ve
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi
uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Bakanlar Kurulunca
belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl
yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamalarının bir önceki yıla göre artışının
yüzde ellisine kadarı; Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz tasarım
merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre
artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar dâhilinde indirim konusu
yapılabilir. Belirlenen kriterlere göre kanuni hadler içerisinde
oranları ayrı ayrı veya birlikte farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu
yetkilidir. Ayrıca bu harcamalar, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul
Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla itfa
edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan gider yazılır.
Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu
yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar,
takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme
oranında artırılarak dikkate alınır.
…
(5) Teknogirişim sermayesi desteği: Merkezi
yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından bu Kanunun 2nci maddesinin
birinci fıkrasının (e) bendindeki koşulları taşıyanlara bir defaya mahsus olmak
üzere teminat alınmaksızın 100.000 Türk Lirasına kadar teknogirişim sermayesi
desteği hibe olarak verilir. Bu tutarı; sektörler, iş kolları, Bölgeler veya
teknoloji alanları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte beş katına
kadar artırmaya veya kanuni tutarına kadar indirmeye Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanı yetkilidir. Bu fıkra uyarınca yılı bütçesinde Ar-Ge projelerinin
desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için
50.000.000 Türk Lirasını geçemez. Bu tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı
Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle
uygulanır. Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalananlara, bu
desteğe konu projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar
vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen
gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini
aşmayan kısmı 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca beyan edilen gelirin
ve 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde
indirim konusu yapılır. İndirim konusu yapılacak tutar yıllık olarak
500.000 Türk lirasını aşamaz. Bu oranları ve parasal sınırı yarısına kadar
indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Teknogirişim sermayesi
desteğine konu projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar
vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl
içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim
dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte
tahsil edilir.
(6) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde işbirliğini
oluşturan kuruluşların bu işbirliğine yaptıkları katkılar, işbirliği
anlaşmasında belirtilen ortak özel bir hesapta izlenir. Özel hesaba aktarılan
bu tutarlar, harcamanın yapıldığı dönemde katkı sağlayan kuruluşların Ar-Ge ve
tasarım harcaması olarak kabul edilir ve proje dışında başka bir amaç için
kullanılamaz. Proje hesabında toplanan tutarlar, proje özel hesabı açan
kuruluşun kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz. Rekabet öncesi
işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık kısmı,
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak
üzere geri ödemesiz olarak desteklenebilir.
(7) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım
faaliyetlerinde bulunanların; kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya
teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya
da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge ve yenilik projeleri ile tasarım
projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası
fonlardan aldıkları destekler özel bir fon hesabında tutulur. Bu fon, 193
sayılı Kanun ve 5520 sayılı Kanuna göre vergiye tabi kazancın ve ilgili yılda
yapılan Ar-Ge veya tasarım harcaması tutarının tespitinde dikkate alınmaz.
Bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilâve
dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden
çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaauğratılmış
sayılır.
…
(9) Bu Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin sözleşme
çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik
faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı
olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri bu maddede belirtilen indirim,
istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir. Ancak Ar-Ge veya
tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya
tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece yüzde ellisi
bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi ise siparişi veren
gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından indirim olarak dikkate
alınabilir. Bu oranları ayrı ayrı veya birlikte iki katına kadar
artırmaya veya kanuni oranlarına kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Sipariş verenin gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya
tasarım harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından
indirilebilir. Sipariş verenler, Ar-Ge veya tasarım indirimi ile sipariş
verilmesine ilişkin kâğıtlara ait damga vergisi istisnası dışındaki teşvik ve
destek unsurlarından yararlanamaz.
…
MADDE 4 – …
(4) Bu Kanunda öngörülen şartların ihlali veya teşvik ve
destek unsurlarının amacı dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk
ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan
vergi dışı destekler ise21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı
uygulanmak suretiyle tahsil edilir.
(5) Bu Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve
teşviklerden yararlananlar; 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (13) numaralı bendi, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (ğ) bendi hükümleri ile 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi
hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.
…”
(2) 6676 sayılı Kanunla 5746 sayılı Kanunda yapılan
değişiklikler 1/3/2016 tarihinde yürürlüğe girmiş ve Ar-Geindirimi
uygulamasının yanı sıra, bu tarihten sonra gerçekleştirilecek tasarım projeleri
çerçevesinde hesaplanacak tasarım indirimi de gelir ve kurumlar vergisi
beyannameleri üzerinde dikkate alınabilir hale gelmiştir.
İKİNCİ BÖLÜM
Ar-Ge ve Tasarım İndirimi
Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinin kapsamı
MADDE 3 – (1) 5746 sayılı Kanun ile Araştırma,
Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve
Denetim Yönetmeliğinde, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin tanımlarına
yer verilmiş ve bu kapsamdaki projelere ilişkin olarak yapılan ve belli
özellikleri taşıyan harcamaların Ar-Ge ve tasarım indirimine konu
edilebileceği düzenlenmiştir.
(2) Bu Tebliğ uygulamasında;
a) Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve
geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının
artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere
kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre
uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve
teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan,
çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetleri,
b) Yenilik: Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen,
mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek;
yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan
süreçleri ve süreçlerin neticelerini,
c) Tasarım faaliyeti: Sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun
uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma
potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme,
iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü
ifade eder.
(3) Söz konusu Araştırma, Geliştirme ve Tasarım
Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinin 5
inci maddesine göre, aşağıda sayılan faaliyetler Ar-Ge ve yenilik
faaliyeti kapsamında değerlendirilmez:
a) Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar
araştırması ya da satış promosyonu,
b) Kalite kontrol,
c) Sosyal bilimlerdeki araştırmalar,
ç) Petrol, doğalgaz, maden rezervleri arama ve sondaj
faaliyetleri,
d) İlaç üretim izni öncesinde en az iki aşaması yurt içinde
gerçekleştirilmeyen klinik çalışmalar ile üretim izni sonrasında
gerçekleştirilen klinik çalışmalar,
e) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş
ya da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,
f) Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik olmayan
şekil, renk, dekorasyon ve benzeri estetik ve görsel değişiklikleri içeren
biçimsel değişiklikler,
g) Programlama dilleri ile işletim sistemleri hariç olmak
üzere, internet sitelerinin ve benzerlerinin hazırlanmasına yardımcı mevcut
yazılımların kullanılması suretiyle yapılan yazılım geliştirme faaliyetleri,
ğ) Yazılımlara ilişkin, bilimsel veya teknolojik ilerlemeler
veya teknolojik belirsizliklerin çözülmesini içermeyen olağan ve tekrarlanan
faaliyetler,
h) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
ı) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım
faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin
harcamalar,
i) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar
çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,
j) Bir Ar-Ge projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç,
sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü
teknoloji transferi,
k) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle geliştirilen ürüne
veya sürece ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların
korunmasına yönelik faaliyetler.
(4) Ayrıca, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin
Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinin 6 ncı maddesine
göre de, aşağıda sayılan faaliyetler tasarım faaliyeti kapsamında
değerlendirilmez:
a) Pazarlama faaliyetleri, piyasa taramaları, pazar
araştırması ya da satış promosyonu,
b) Kalite kontrol,
c) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın icat edilmiş ya
da mevcut geliştirilmiş süreçlerin kullanımı,
ç) Kuruluş ve örgütlenmeyle ilgili araştırma giderleri,
d) Üretim ve üretim altyapısına yönelik yapılan yatırım
faaliyetleri, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine ilişkin
harcamalar,
e) Numune verilmek amacıyla prototiplerden kopyalar
çıkarılıp dağıtılması ve reklam amaçlı tüketici testleri,
f) Bir tasarım projesi kapsamında olmaksızın yeni süreç,
sistem veya ürün ortaya konulmasına hizmet etmeyen doğrudan veya gömülü
teknoloji transferi,
g) Tasarım faaliyetleriyle geliştirilen ürüne veya sürece
ilişkin fikrî mülkiyet haklarının edinimi dışında bu hakların korunmasına
yönelik faaliyetler,
ğ) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi
kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak
kamuyu ilgilendiren, dini, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal
olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların,
amblemlerin, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren
tasarım faaliyetleri,
h) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarım
faaliyetleri.
(5) Dolayısıyla, üçüncü ve dördüncü fıkralarda sayılan
faaliyetlerle ilgili harcamaların Ar-Ge ve tasarım indirimine konu
edilmesi mümkün değildir.
(6) 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge faaliyeti, esas
itibarıyla denemelerin son bulduğu, ilk üretimin yapıldığı aşamada sona erer.
Ar-Ge projesi neticesinde elde edilen ürünün pazarlanabilir aşamaya
geldiği andan itibaren Ar-Geprojesi bitmiş sayılır. Bu tarihten sonra yapılan
harcamalar Ar-Ge harcaması kapsamında değerlendirilmez. Ancak, tamamlanan
bir proje sonucunda elde edilen ürünün geliştirilmesi amacıyla yapılacak
çalışmalar, yeni Ar-Ge projesi olarak değerlendirilir.
(7) Nihai ürünün oluşturulması aşamasında elde edilen
ürünlerin kullanılabilirliğini ölçmek ve gerektiğinde değişiklik yapılmak üzere
işletme içinde veya dışında test edilmesi amacıyla yapılan harcamalar Ar-Ge faaliyeti
kapsamındadır. Ancak, ticari üretimin planlanması ve seri üretim sürecine
ilişkin harcamalarla, ürünün tanıtılması amacıyla üretilip dağıtılan numuneler
için yapılan harcamalar da Ar-Ge faaliyeti kapsamı dışındadır.
Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilebilecek
harcamalar
MADDE 4 – (1) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri
ile tasarım faaliyetleri kapsamında yapılan ve Ar-Ge ve tasarım indirimine
konu edilebilecek harcamalar aşağıda yer almaktadır.
a) İlk madde ve malzeme giderleri: Her türlü doğrudan ilk
madde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ara mamul, yedek parça, prototip ve
benzeri giderler ile 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre
amortismana tabi tutulması mümkün olmayan maddi kıymetlerin iktisabına ilişkin
giderler bu kapsamdadır. Hammadde ve diğer malzeme stoklarından Ar-Ge, yenilik
veya tasarım faaliyetlerinde fiilen kullanılan kısma ilişkin maliyetler Ar-Geve
tasarım indirimine konu tutarın tespitinde dikkate alınacaktır. Bu nedenle, henüz
Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanılmamış olan hammadde ve
diğer malzemelere ilişkin maliyet tutarlarının stok hesaplarında; kullanılan,
satılan ya da elden çıkarılanların da stok hesaplarından mahsup edilmek
suretiyle izlenmesi gerekir. Buna göre, Ar-Ge, yenilik veya tasarım
projelerinde fiilen sarf edilmeyen ilk madde ve malzemelere ilişkin giderlerin
Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilmesi mümkün değildir.
b) Amortismanlar: Ar-Ge, yenilik veya tasarım
faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla iktisap edilen amortismanatabi
iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlar bu kapsamdadır. Bu çerçevede,
sadece Ar-Ge ve tasarım projesine tahsis edilen veya münhasıran Ar-Ge veya
tasarım merkezi olarak kullanılan taşınmazlara ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre hesaplanan amortismanların tamamı, bu kapsamda
indirim tutarının tespitinde dikkate alınabilecektir. Ar-Ge, yenilik veya
tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizata
ilişkin amortismanlar, bunların Ar-Ge, yenilik veya tasarım
faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre hesaplanır.
Örnek 1: Kimya sektöründe faaliyette bulunan (A)
Ltd. Şti.’nin aktifinde 120.000 TL bedelle kayıtlı makine, 2016 hesap
döneminde 60 gün süre ile şirketin gerçekleştirdiği Ar-Ge projesinde
kullanılmıştır. Söz konusu makinenin faydalı ömrü beş yıl olup (A) Ltd. Şti.
normal usulde amortisman hesaplamaktadır.
Buna göre, (A) Ltd. Şti. bu makine için yıllık olarak
hesaplamış olduğu (120.000 x %20=) 24.000 TL tutarındakiamortismanın [24.000
x (60/360)=] 4.000 TL’lik kısmını, Ar-Ge indirimine konu tutarın
tespitinde dikkate alabilecektir.
c) Personel giderleri: Ar-Ge, yenilik veya tasarım
faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan Ar-Ge veya tasarım
personeliyle ilgili olarak tahakkuk ettirilen ve 5746 sayılı Kanun kapsamında
gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasına konu edilen ücretler ile bu
mahiyetteki giderler, Ar-Ge ve tasarım indirimine konu tutarın tespitinde
dikkate alınabilecektir. Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında
geçirilen süreye isabet eden ve Bakanlar Kurulunca belirlenen sınırlar
dâhilinde gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilen ücretler de
Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilir. Ancak, Ar-Ge veya tasarım
merkezleri alanı dışında geçirilen süreye ilişkin olarak; gerçek yol giderleri
dâhil olmak üzere yol, konaklama, gündelik gibi adlar altında gider karşılığı
olarak yapılan ödemeler ile sağlanan menfaatler Ar-Ge ve tasarım
indirimine konu edilemez.
1) Tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personeli
sayısının yüzde onunu aşmamak üzere, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine
katılan ve bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili destek personelinin 5746 sayılı
Kanun çerçevesinde gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulunan
ücretleri ile bu mahiyetteki giderler de personel gideri kapsamındadır.
2) Kısmi çalışma hâlinde, personelin Ar-Ge, yenilik veya
tasarım faaliyetlerine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranı dikkate
alınmak suretiyle bulunan ücret tutarları, Ar-Ge, yenilik veya tasarım
harcaması olarak dikkate alınır.
ç) Genel giderler: Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin
kira, su, enerji, bakım-onarım, haberleşme, nakliye giderleri ile bu
merkezlerde kullanılan makine ve teçhizata ilişkin bakım ve onarım giderleri
gibi bu merkezlerde yürütülen faaliyetin devamlılığını sağlamak için yapılan
giderleri kapsar. Bu kapsamda dikkate alınabilecek giderler, münhasıran Ar-Ge veya
tasarım merkezi olarak kullanılan yerlere ilişkin katlanılan giderler ile bu
faaliyetlerle doğrudan ilgili diğer giderlerdir. Dolayısıyla, kiralanmak
suretiyle edinilen ve münhasıran Ar-Ge veya tasarım merkezi olarak
kullanılan taşınmazlara ilişkin kira giderleri de bu kapsamdadır.
1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin
sigorta giderleri, kitap, dergi ve benzeri bilimsel yayınlara ait giderler de
bu kapsamdadır. Ancak, büro ve kırtasiye gibi sarf malzemelerine ilişkin
giderler Ar-Ge veya tasarım indirimi kapsamında değerlendirilmez.
2) Ar-Ge veya tasarım merkezlerine ilişkin olarak
hesaplanan kira veya amortisman, su ve enerji giderleri hariç olmak üzere
çeşitli kıstaslara göre ortak genel işletme giderleri üzerinden hesaplanacak
paylar bu kapsamda değerlendirilmez.
3) Mükelleflerin başkaca faaliyetlerinin yürütülmesinde de
kullanılan taşınmazların bir bölümünün Ar-Ge veya tasarım merkezi olarak
kullanılması halinde, bu taşınmazlara ilişkin kira giderinin veya hesaplanan amortismanların,
su ve enerji giderlerinin Ar-Ge veya tasarım merkezine isabet eden
kısımları indirim uygulamasında dikkate alınabilecektir. Ar-Ge veya
tasarım merkezlerine ilişkin kira veya amortisman, su ve enerji
giderlerinin doğrudan hesaplanarak Ar-Ge ve tasarım indirimine konu
edilmesi esastır. Bu giderlerin doğrudan hesaplanmasının mümkün olmaması
halinde, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine
İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 1/3/2016
tarihinden itibaren, Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile ilgili ortak genel
gider niteliğindeki kira veya amortisman, su ve enerji giderlerinden
çeşitli kıstaslara göre hesaplanacak tutarlar, mükelleflerce Ar-Ge ve tasarım
indirimine konu tutarın tespitinde dikkate alınabilecektir.
i) Ar-Ge ve tasarım merkezinin, mükellefin başkaca
faaliyetlerinin yürütülmesinde de kullanılan taşınmazların bir bölümünde yer
alması halinde Ar-Ge veya tasarım indirimine konu edilecek kira veya amortismanların,
Ar-Ge veya tasarım merkezi olarak kullanılan alanın yüzölçümünün
(metrekare cinsinden), bu merkezlerin bulunduğu binanın toplam yüzölçümüne
(metrekare cinsinden) oranına göre belirlenmesi gerekmektedir.
ii) Enerji ve su giderlerinin, işletme içerisinde Ar-Ge ve
tasarım merkezlerine ilişkin giderleri ölçebilen sayaç veya benzeri cihazlarla
ayrıştırılabilmesi durumunda da bu suretle tespit edilen tutarlar Ar-Ge ve
tasarım indirimine konu edilebilecektir. Bu suretle söz konusu ayrıştırma
işleminin yapılamaması halinde ise, bu mahiyetteki giderlerden;
- Enerji giderleri, Ar-Ge veya tasarım merkezi olarak
kullanılan alanın yüzölçümünün bu merkezlerin bulunduğu binanın toplam kapalı
alanının yüzölçümüne olan oranına göre,
- Su giderleri, Ar-Ge ve tasarım merkezinde çalışan
personel sayısının bu merkezlerin bulunduğu binada çalışan toplam personel
sayısına olan oranına göre
dağıtıma tabi tutulacaktır.
iii) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin bulunduğu
binaların toplam yüzölçümünün tespitinde, faaliyetlerde kullanılmaya mahsus
kapalı alanlar dikkate alınacak olup, otoparklar (kapalı olanlar dahil) ve
sosyal tesisler gibi fiilen faaliyetlerde kullanılmaya mahsus olmayan alanlar
dikkate alınmayacaktır.
Örnek 2: Güneş enerjisi panelleri üretimi yapan
(A) A.Ş.’nin, fabrika binası içinde Ar-Ge merkezi de bulunmaktadır. Ar-Ge merkezinin
yüzölçümünün fabrika binasının toplam yüzölçümüne oranı %30; Ar-Ge merkezinde
çalışan personel sayısının fabrikada çalışan toplam personel sayısına oranı ise
%25’tir.
Fabrika binasının mülkiyetine sahip olan (A) A.Ş., bu
fabrika binasına ilişkin olarak 2016 yılı için 100.000 TL amortisman
hesaplamıştır. Ayrıca şirketin, bu fabrika binasına ait ortak genel gider
niteliğinde 20.000 TL su; 50.000 TL’de elektrik harcaması bulunmaktadır.
Ar-Ge merkezi ayrı bir binada bulunmayan ve bu nedenle
Ar-Ge merkezinin amortisman, su ve elektrik giderlerini doğrudan
belirleyemeyen (A) A.Ş., yukarıda belirtilen kıstaslar çerçevesinde,
amortisman, su ve elektrik giderlerini aşağıdaki hesaplamaya göre Ar-Ge indirimine
konu edebilecektir.
|
Amortisman
|
=
|
Toplam amortisman x Ar-Ge merkezinin
fabrikadaki m2 bazındaki payı
|
|
|
=
|
100.000 x %30
|
|
|
=
|
30.000 TL
|
|
Elektrik
|
=
|
Toplam elektrik gideri x Ar-Ge merkezinin fabrikadaki
m2 bazındaki payı
|
|
|
=
|
50.000 x %30
|
|
|
=
|
15.000 TL
|
|
Su
|
=
|
Toplam su gideri x Ar-Ge merkezi çalışanlarının
toplam çalışan sayısına oranı
|
|
|
=
|
20.000 x %25
|
|
|
=
|
5.000 TL
|
Buna göre (A) A.Ş., ortak genel giderlerle ilgili
hesapladığı (30.000 + 15.000 + 5.000=) 50.000 TL’yi Ar-Geindirimine konu
edebilecektir.
d) Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler: Normal bakım ve
onarım giderleri hariç olmak üzere, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle
ilgili olarak işletme dışında yerli veya yabancı diğer kurum ve kuruluşlardan
alınan; mesleki veya teknik destek, test, laboratuvar ve analiz
hizmetleri ile bu mahiyetteki diğer hizmet alımları kapsamında yapılan
ödemeleri kapsar. Bu şekilde alınan hizmetlere ilişkin harcamalar, proje
kapsamında gerçekleştirilen toplam harcama tutarının yüzde ellisini geçemez.
e) Vergi, resim ve harçlar: Doğrudan Ar-Ge, yenilik veya
tasarım faaliyetlerine ilişkin olan ve gelir veya kurumlar vergisi matrahının
tespitinde gider olarak dikkate alınabilen vergi, resim ve harçları kapsar.
Doğrudan Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütüldüğü taşınmazlar
için ödenen vergiler ile benzeri vergi, resim ve harçlar bu kapsamdadır.
Ar-Ge ve tasarım indirimi uygulama esasları
MADDE 5 – (1) Teknoloji merkezi işletmelerinde,
Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya
teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya
da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla
fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca
desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği
projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca
gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile 5746 sayılı
Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen
tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen münhasıran
tasarım harcamalarının tamamı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine göre
kurum kazancının ve Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca ticari
kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
(2) Ar-Ge merkezlerinde yapılan bir harcamanın Ar-Ge ve
tasarım indirimine konu edilebilmesi için bu harcamanın Ar-Ge, yenilik veya
tasarım faaliyeti kapsamında; tasarım merkezlerinde yapılan bir harcamanın
indirime konu edilebilmesi için bu harcamanın münhasıran tasarım faaliyeti
kapsamında yapılmış olması esastır.
(3) Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge veya
tasarım merkezlerinde o yıl yapılan Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcamalarının
bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar
dâhilinde ayrıca indirim konusu yapılabilir.
(4) 10/8/2016 tarihinde yürürlüğe giren 1/8/2016
tarihli ve 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre, 5746 sayılı Kanun
kapsamında kurulan ve aşağıda belirtilen göstergelerden herhangi birinde bir
önceki yıla göre en az yüzde yirmi artış sağlayan Ar-Ge veya tasarım
merkezlerinde, o yıl yapılan Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcamalarının bir
önceki yıla göre artış tutarının yüzde ellisi, Ar-Ge ve tasarım indirimine
konu edilebilir:
a) Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki
payı
b) Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı
c) Uluslararası destekli proje sayısı
ç) Lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli
sayısına oranı
d) Toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli
sayısına oranı
e) Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde
edilen cironun toplam ciroya oranı.
(5) Bu göstergelerdeki:
a) Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki
payı; ilgili yılda yapılan Ar-Ge veya tasarım harcamasının, şirketlerin
gelir tablosundaki “net satışlarına” oranını,
b) Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde
edilen cironun toplam ciroya oranı; Ar-Ge faaliyetleri neticesinde ortaya
çıkan yeni ürünlerden elde edilen hasılat tutarının, şirketlerin tüm
faaliyetlerinden elde ettikleri hasılata oranını
ifade eder.
(6) Bu kapsamda, yukarıda belirtilen göstergelerden herhangi
birinde, bir önceki yıla göre en az yüzde yirmi oranında artış sağlayan Ar-Ge ve
tasarım merkezleri, o yıl yapılan Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcamalarının
bir önceki yıla göre artış tutarının yüzde ellisini, ilave olarak Ar-Ge ve
tasarım indirimine konu edebileceklerdir. 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararının uygulamasında, 2016 yılında yapılan Ar-Ge ve tasarım
harcamalarının tamamı dikkate alınacaktır.
(7) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap
döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine
devredilir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda Vergi Usul Kanununa göre
her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
(8) Hesaplanan Ar-Ge ve tasarım indirimi, yıllık gelir
ya da kurumlar vergisi beyannameleri ile geçici vergi beyannamelerinin ilgili
satırına yazılır.
(9) 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge ve tasarım
indiriminden yararlananlar, Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci
fıkrasının (13) numaralı bendi ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (ğ) bendi hükümleri ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme
Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi hükümlerinden ayrıca
yararlanamazlar.
(10) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamındaki
harcamalar ayrıca, Vergi Usul Kanununa göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla
itfa edilir.
(11) Projelerin tamamlanmasına zorunlu nedenlerle imkân
kalmaması veya projenin başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle iktisadi kıymet
oluşmaması hâllerinde, Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti kapsamında yapılan
ve önceki yıllarda aktifleştirilmiş olan tutarlar doğrudan gider yazılır.
(12) Tamamlanmamış Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin
devredilmesi hâlinde, devri gerçekleştiren işletmelerce aktifleştirilen
tutarlar kazanç tutarının tespitinde maliyet unsuru olarak dikkate alınır. Ar-Ge,
yenilik veya tasarım projesini devralan işletmelerce devir tarihinden sonra
proje kapsamında yapılan harcamalar Ar-Ge ve tasarım indirimine konu olur.
Projenin devri için ayrıca bir bedel ödenmişse, bu bedel Ar-Ge ve tasarım
indirimine konu edilemez.
(13) Tamamlanmış bir Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesinin
devredilmesi durumunda, Ar-Ge, yenilik veya tasarım projesini devralan işletme
Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanamaz.
(14) Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcamalarının,
işletmelerin diğer faaliyetlerine ilişkin harcamalarından ayrılarak, Ar-Ge ve
tasarım indiriminin doğru hesaplanmasına imkân verecek şekilde
muhasebeleştirilmesi zorunludur.
(15) Rekabet öncesi işbirliği projelerinde, işbirliğini
oluşturan kuruluşlarca işbirliği anlaşmasında belirtilen ortak özel hesaba
aktarılan tutarlar, Ar-Ge ve tasarım indirimine tabi harcamalar kapsamında
olması şartıyla, harcamanın yapıldığı dönemde, katkı sağlayan kuruluşların her
biri için katkıları oranında, Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcaması olarak
kabul edilir.
Ar-Ge ve tasarım indiriminin uygulamasında izlenecek
yöntem
MADDE 6 – (1) Ar-Ge ve tasarım indiriminden
yararlanacak işletmeler, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde
aşağıda belirtilen belgeleri bağlı bulunulan vergi dairesine verirler.
a) Kanun kapsamında ilk defa Ar-Ge ve tasarım
indiriminden yararlanacak olan Ar-Ge merkezlerinden “Ar-GeMerkezi
Belgesi”, tasarım merkezlerinden “Tasarım Merkezi Belgesi”, proje esaslı Ar-Ge ve
tasarım indiriminden yararlanacak olanlardan ise teknik kuruluşlarca
düzenlenmiş olan “Ar-Ge ve Yenilik Projesi Değerlendirme Raporu”, “Tasarım
Projesi Değerlendirme Raporu” veya “Rekabet Öncesi İşbirliği Projesi
Değerlendirme ve Denetim Komisyonu Kararı” veyahut proje sözleşmesi, (Ancak, bu
belgeleri daha önce vergi dairesine vermiş olup aynı kapsamda Ar-Ge ve
tasarım indirimine devam eden işletmelerden, izleyen vergilendirme dönemlerinde
bu belgelerin yeniden ibrazı istenmez.)
b) Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile
rekabet öncesi işbirliği projelerinin, teknogirişimsermayesinden
yararlanan işletmeler için desteği veren merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idaresince imzalanmış proje sözleşmesi ve eki iş planının, Ar-Ge merkezleri,
tasarım merkezleri ile teknoloji merkezi işletmelerinde yürütülen Ar-Ge,
yenilik veya tasarım projelerinin hangi aşamada bulunduğu, bu projelerin veya
iş planının uygulama durumuna ilişkin belgeler,
c) Ar-Ge ve tasarım indirimine konu olan harcamaların
ana gruplar itibarıyla yıllık tutarları ve ayrıntılı dökümünü gösteren liste,
ç) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri, teknoloji
merkezi işletmeleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri ile
rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermaye
desteğinden yararlanan işletmelerde çalışanların projeler itibarıyla sayıları
ve nitelikleri, bu personelin projelerde görev aldığı süreler, ücretleri, gelir
vergisi stopaj teşvikine konu edilen vergi tutarlarını gösteren liste ile temel
bilimler mezunlarının sayıları ve nitelikleri ile bu personele sağlanan desteğe
ilişkin bilgi ve belgeler,
d) Dışarıdan alınan test, laboratuvar, analiz,
danışmanlık, ekspertiz ve benzeri hizmetlere ilişkin olarak, hizmet
sağlayan kişi/kurum adı, T.C. kimlik no/vergi kimlik numarası, alınan hizmetin
mahiyeti, fatura tarihi ve numarası, tutarı, stopaj ve KDV tutarına ilişkin
liste,
e) Sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen
Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerine ilişkin Ar-Geve tasarım
merkezlerince verilecek Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarlarını gösteren
liste.
(2) Türkiye’nin antlaşmalarla taraf olduğu ikili ya da çok
taraflı uluslararası Ar-Ge veya tasarım işbirliği programları fonlarından
malî olarak desteklenen Ar-Ge, yenilik veya tasarım projelerinin TÜBİTAK
tarafından onaylanmış olması gerekir.
(3) Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve rekabet
öncesi işbirliği projelerinde Ar-Ge ve tasarım indiriminin uygulanabilmesi
için yukarıda belirtilen belgeleri de içeren yeminli malî müşavir tasdik
raporunun ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde bağlı bulunulan vergi
dairesine verilmesi zorunlu olup, Ar-Ge merkezleri, tasarım merkezleri ve
rekabet öncesi işbirliği projeleri için yukarıda sayılan belgelerin
beyannameyle birlikte ayrıca verilmesi istenilmez. Ar-Gemerkezleri,
tasarım merkezleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri haricinde kalan
projeler ve 5746 sayılı Kanun kapsamında destek ve teşviklerden yararlananlar
için ayrıca yeminli malî müşavir tasdik raporu aranmaz.
(4) Ar-Ge ve tasarım indirimine ilişkin yukarıda
belirtilen belgelere tam tasdik raporu ekinde yer verilmiş olması durumunda,
Ar-Ge ve tasarım indirimine ilişkin olarak ayrıca tasdik raporu düzenlenmesine
gerek bulunmamaktadır.
5746 sayılı kanun kapsamında alınan hibe desteklerin
durumu
MADDE 7 – (1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım
faaliyetlerinde bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya
teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya
da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla
fon veya kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları hibe
destekler, desteğin tabi olduğu mevzuat hükümlerine uygun olarak özel bir fonda
izlenir.
(2) Bu fonda yer alan tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu ve
Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergiye tabi kazancın tespitinde gelir, Ar-Ge ve
tasarım indirimi tutarının tespitinde Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcaması
olarak dikkate alınmaz.
(3) Bu fonun elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl
içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba
nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi hâlinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen
vergiler vergi ziyaıcezası ve gecikme faiziyle birlikte işletmeden tahsil
edilir.
(4) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinde
bulunanların, kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan veya teknoloji
geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu
kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya
kredi kullanan vakıflar ile uluslararası fonlardan aldıkları geri dönüşlü
destekler bu kapsamda değerlendirilmez.
Siparişe dayalı Ar-Ge, yenilik veya tasarım
faaliyetlerinde indirim
MADDE 8 – (1) 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge merkezlerinin
sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge ve yenilik
faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı
olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri de aşağıda yer verilen esaslar
çerçevesinde Ar-Ge ve tasarım indirimi kapsamındadır.
(2) Ar-Ge veya tasarım merkezleri tarafından siparişe
dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak
ilgili vergilendirme döneminde yapılan harcamaların sadece yüzde ellisi bu
merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi ise siparişi veren
gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, Ar-Ge ve tasarım
indirimi olarak dikkate alınabilir.
(3) Bu uygulama, 1/3/2016 tarihinden sonra verilen
siparişler kapsamında yapılacak harcamalar dolayısıyla ortaya çıkacak Ar-Ge ve
tasarım indirimleri için geçerlidir.
(4) Siparişi verenin gelir veya kurumlar vergisi
mükellefiyetinin bulunmaması halinde, Ar-Ge veya tasarım harcamasının
tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından indirilebilir. Bu kapsamda,
Türkiye’de verilen gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde Ar-Ge ve
tasarım indirim hakkına sahip olmayan kişilerce verilen sipariş üzerine yapılan
projelerde, bu kapsamda yapılan harcamalar dolayısıyla ortaya çıkan indirim
hakkının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından kullanılabilir.
(5) Her bir geçici vergilendirme ve hesap dönemi itibarıyla
yararlanılabilecek toplam Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarının yarısı, Ar-Ge merkezi
veya tasarım merkezi tarafından beyanname verme sürelerinin başlangıcından önce
siparişi verene yazılı olarak bildirilir.
Örnek 3: Tasarım merkezi bulunan (B) A.Ş., (C) Limited Şirketinden
2/4/2016 tarihinde sipariş usulüyle tasarım projesi gerçekleştirilmesine
yönelik bir sipariş almış ve hazırladığı tasarım projesi 5746 sayılı Kanun
çerçevesinde uygun bulunmuştur. (B) A.Ş. 2016 yılında tasarım indirimine konu
1.000.000 TL tutarında harcama yapmıştır.
Bu durumda (B) A.Ş., tasarım indirimine konu harcamalarının
yarısı olan (1.000.000 x %50=) 500.000 TL’yi kurumlar vergisi beyannamesinde
indirim olarak dikkate alabilecektir. Tasarım indirimine konu harcamaların geri
kalan 500.000 TL’si ise 2016 yılına ilişkin beyanname verme döneminden önce (C) Limited Şirketine
yazıyla bildirilecek ve (C) Limited Şirketi tarafından bu tutar kendi
kurumlar vergisi beyannamesinde dikkate alınacaktır.
(B) A.Ş.’nin siparişi, gelir ve kurumlar vergisi
mükellefiyeti olmayan kişilerden alması halinde, tasarım indirimine konu
harcamaların tamamı (B) A.Ş. tarafından dikkate alınacaktır.
(6) Bu uygulama, geçici vergi dönemleri itibarıyla da
geçerli olacaktır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teknogirişim Sermaye Desteğinden Faydalananlara
Sağlanan
Sermaye Desteklerinde İndirim
İndirim uygulaması
MADDE 9 – (1) 5746 sayılı Kanun kapsamında teknogirişim sermayesi
desteğinden faydalananlara, bu desteğe konu projelerinin finansmanında
kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan
sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve
öz sermayenin yüzde yirmisini aşmayan kısmı, Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu
maddesi uyarınca beyan edilen gelirin ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu
maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılacaktır. İndirim
konusu yapılacak tutar yıllık olarak 500.000 Türk Lirasını aşamaz. İndirim
uygulamasından geçici vergi dönemleri itibarıyla da yararlanılabilir.
(2) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından
sağlanan sermaye desteğinin, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idaresi
tarafından kabul edilmiş iş planına uygun biçimde ve destek başvurusundan sonra
ihdas edilmiş ve girişimcinin münferiden veya müştereken temsil ve ilzama
yetkili olduğu işletmeye sermaye desteğini sağlayan mükelleflerce kuruluşunda
veya sonrasında ortak olmak ve sermaye koymak suretiyle sağlanması zorunludur.
(3) İndirim olarak dikkate alınabilecek tutar, gerçek
kişiler açısından sermaye desteğinin sağlandığı takvim yılında elde edilen
beyana tabi kazanç ve iratların toplam tutarından geçmiş yıl zararları ve tüm
indirim ve istisnalar düşüldükten sonra kalan tutarın yüzde onu ile sınırlıdır. Kurumlar
vergisi mükellefleri açısından ise sermaye desteğinin sağlandığı hesap dönemi
başındaki öz sermayenin yüzde yirmisini aşmamak koşuluyla kurum kazancının en
fazla yüzde onu ile sınırlı olup indirim tutarının tespitinde kurum kazancı
olarak ticari bilanço kârı veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler
eklenmek ve geçmiş yıl zararları ile varsa tüm indirim ve istisnalar düşülmek
suretiyle bulunan tutar [Ticari bilanço kârı (zararı) + kanunen kabul edilmeyen
giderler - geçmiş yıl zararları - tüm indirim ve istisnalar] dikkate
alınacaktır.
(4) Teknogirişim sermayesi desteğine konu
projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi
mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde
ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için, indirim dolayısıyla
sermaye desteğini sağlayan söz konusu mükellefler adına zamanında tahakkuk
ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
Örnek 4: Bayan (B), teknogirişim sermayesi
desteğinden faydalanmak için onay almış ve sermaye şirketi kurmak amacıyla
işlemlere başlamıştır. Bayan (B)’nin teknogirişim sermaye desteğine
konu projesine destek olmak isteyen (D) A.Ş. ise, yeni kurulacak şirkete ortak
olmak için girişimde bulunmuş ve kurulan yeni şirkete 2016 yılında 100.000 TL
sermaye koyarak %50 oranında ortak olmuştur.
(D) A.Ş.’nin 2016 yılı beyanname bilgileri aşağıdaki
gibidir:
|
- 2016 yılı dönem başı öz sermayesi .....................................................................
|
: 1.000.000 TL
|
|
- 2016 yılı ticari bilanço karı .................................................................................
|
: 700.000 TL
|
|
- Kanunen kabul edilmeyen giderler .....................................................................
|
: 150.000 TL
|
|
- İştirak kazancı istisnası .......................................................................................
|
: 170.000 TL
|
|
- Kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınacak
bağış ...........................
|
: 180.000 TL
|
(D) A.Ş.’nin sağladığı sermaye desteği, [Ticari bilanço
kârı (zararı) + kanunen kabul edilmeyen giderler - geçmiş yıl zararları - tüm
indirim ve istisnalar] dikkate alınmak suretiyle hesaplanan kurum kazancının
yüzde onunu geçemeyecektir.
|
- Ticari bilanço
karı................................................................................................ |
: 700.000 TL
|
|
- KKEG (+) ..........................................................................................................
|
: 150.000 TL
|
|
- İştirak kazancı istisnası (-) ..................................................................................
|
: 170.000 TL
|
|
- Kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınacak
bağış (-).......................
|
: 180.000 TL
|
|
- Kurum kazancı [(700.000 + 150.000) – (170.000 +
180.000)]...........................
|
: 500.000 TL
|
|
- Kurum kazancının %10’u (500.000 x
%10)........................................................
|
: 50.000
TL
|
Bu durumda, sermaye desteği olarak sağlanan 100.000 TL, özsermayenin %20’sini
aşmamaktadır. Ancak, (D) A.Ş.’nin indirim tutarının tespitinde dikkate
alınacak kazancının %10’u 50.000 TL olduğundan, sağlanan sermaye desteğinin
sadece 50.000 TL’lik kısmı beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecek,
kalan 50.000 TL ise indirim olarak dikkate alınamayacaktır.
(5) Sermaye desteğinin sağlandığı dönemde herhangi bir
suretle indirime konu edilemeyen tutarın izleyen hesap dönemlerine devretmesi
mümkün bulunmamaktadır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ 1/3/2016 tarihinden
itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye
Bakanı yürütür.
