İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ek dilekçede; şirketiniz
tarafından, kooperatif adına kayıtlı arsa üzerine kentsel dönüşüm projesi
kapsamında yıkılarak tekrar yapılacak konutlara ilişkin olarak kooperatife
yapılacak kira yardımı ile taşınma bedeli ödemelerinden tevkifat yapılıp
yapılmayacağı, söz konusu ödemelerin gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı
ile kooperatif tarafından şirketiniz adına fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinin 1 inci
fıkrasında, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü
şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi
olduğu belirtilmiş, 229 uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş
karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya
işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen vesika olarak tarif edilmiş, 232
nci maddesinde ise fatura kullanma mecburiyetinde olanlar sayılmıştır.
Buna göre, 16/05/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski
Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında şirketiniz
tarafından kooperatife yapılan kira yardımı ödemeleri karşılığında anılan
kooperatifin kurumlar vergisi veya katma değer vergisi mükellefiyeti söz konusu
ise şirketiniz adına fatura düzenlemesi, bu mükellefiyetleri söz konusu değil
ise şirketiniz tarafından kooperatif adına gider pusulası düzenlenmesi
gerekmektedir.
KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi kurum
kazancı" başlıklı 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir
hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı,
safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki
hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 2 nci
maddesinde, gelire giren kazanç ve irat unsurları sayılmış olup, bunlar ticari
kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul
sermaye iratları, menkul sermaye iratları ve diğer kazanç ve iratlar olarak
hüküm altına alınmıştır.
Mezkûr Kanunun 70 inci maddesinde de; aynı maddede
bentler halinde sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri,
irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya
verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hüküm
altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262
nci maddesine göre maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi
veyahut değerinin arttırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara
müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade etmektedir.
Genellikle kat karşılığı inşaatlarda müteahhit
açısından arsa maliyet bedeli (arsa payı karşılığında) arsa sahibine teslim
edilen daire ve işyerlerinin yapımı için yapılan harcamaların toplamını
oluşturmakta olup, bu bedel inşaat maliyetinin de içerisinde yer almaktadır.
Buna göre, arsa karşılığında müteahhit firma tarafından arsa sahibine verilecek
daireler ve işyerleri için yapılan harcamalar veya ödenen nakit para anılan
müteahhit firma açısından arsa sahibinden alınan arsa payının maliyet bedeli
olacaktır. Müteahhit açısından kendisine kalan dairelerin maliyeti ise, hem
kendi daireleri hem de bu dairelere isabet eden arsa payı için ödediği bedelin
(arsa sahibine bıraktığı dairelerin, işyerlerinin maliyet bedeli veya nakit
paranın) toplamı olmaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, kat karşılığı inşaatın
arsa maliyet bedeli, şirketiniz tarafından arsa karşılığında arsa sahibine
teslim edilecek gayrimenkulün inşaatı için yapılan harcamaların toplamından
oluşmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu harcamalar (inşaat süresince arsa
sahibine yapılan kira yardımları dahil) tevsik edilmesi şartıyla inşaatın
maliyetinin tespitinde dikkate alınabilecektir.
Ayrıca, kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkılan
daireler (mesken) için şirketiniz tarafından kooperatif hesabına, kooperatif
tarafından da üyelere aylık kira yardımı olarak ödenen bedel, kiralama işlemine
dayanmamakta olup yardım niteliğindeki bu ödemeler, Gelir Vergisi Kanununun 2
nci maddesinde sayılan gelir unsurlarından hiçbirine girmemektedir. Dolayısıyla
söz konusu kira yardımının anılan Kanunun 70 inci maddesi kapsamında elde
edilen gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmesi mümkün
bulunmadığından şirketiniz tarafından kooperatife kira yardımı olarak
ödenen tutarlar üzerinden tevkifat yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
T.C.GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı:62030549-125[15-2016/30]-04.08.2017
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder